Σάββατο 23 Ιανουαρίου 2016

Johann Wolfgang Goethe: Erlkönig (Άλφος)




Ποιος λάμνει έτσι ξώρας
στα σκότη, στ' αγριοκαίρι;
Καβάλα είν' ο πατέρας
το τέκνο του στο χέρι.

Στα χέρια με φροντίδα
τ' αγόρι του βαστά
γερά τόχει πιασμένο,
θερμά το κρατά.

Την όψη σου υιέ μου,
σκιασμένο τι σκεπάζεις;
Τον 'Aλφο, πατέρα,
εσύ δεν τον κοιτάζεις;

Τον 'Aλφο με κορώνα,
μ' ολόμαυρη νουρά;
Νεφέλη είναι, παιδί μου,
αχνού είναι σειρά!

Καλό μου παιδάκι,
μαζί μου έλα οπίσου,
πανώρια παιχνίδια
θα παίξω εγώ μαζί σου.

Στην όχθη είναι τ' άνθη
θωριές και δροσιές,
η μάνα μου σου έχει
χρυσές φορεσιές.

Πατέρα, πατέρα,
τ' αυτί σου δεν πεικάζει
με λόγια σβημένα
ο 'Aλφος τι με τάζει;

Μερώσου, ξεννοιάσου
αγέρας σφυρά,
και τρίζουν, παιδί μου,
τα φύλλα ξερά.

Θες νάρθεις μαζί μου
χαριτωμένο αγόρι;
Σ' εννοιάζονται ωραία
η κάθε μια μου κόρη.

Οι κόρες μου παίρνουν
της νύχτας το χορό.
Κουνιούν, τραγουδούνε,
σε παν στο φτερό.

Και δεν τες κοιτάζεις,
πατέρα μου, πατέρα,
τες κόρες του 'Aλφου
στα σκοτεινά κειπέρα;

Παιδάκι μου, παιδί μου
το βλέπω και καλά;
Ιτιές λευκοδείχνουν
με φύλλα ασπρουλά.

Σε αγαπώ, μ' ανάφτουν
οι ομορφιές σου, αγόρι!
Με το καλό δεν θέλεις,
σε παίρνω με το ζόρι!

Πατέρα! Πατέρα!
με πιάνει τώρα, να!
Αχ! μ' έκαμ' ο 'Aλφος
κακό που πονά!

Φρικιάζεται ο πατέρας,
τον ίππο ορμά και βιάζει.
Το τέκνο που βογγάει
στ' αγκάλια του βαστάζει.

Με βία μόλις φθάνει
στο σπίτι το πικρό.
Στην αγκαλιά του κείται
τ' αγόρι του νεκρό!


Απόδοση στα ελληνικά:
Γεώργιος Βιζυηνός


Εισαγωγικό σχόλιο: Γ. Μ. Βιζυηνός Ανά τον Ελικώνα (Βαλλίσματα), σσ. 138-140.
Πριν ή παραθέσομεν βαλλίσματα εκ των κλασικών ποιητών της Γερμανίας, ανάγκη να είπωμεν τινά περί του βαλλίσματος του Γκαίτε Erlenkonig. To όνομα τούτο είχεν εισαγάγει εις την γερμανικής φιλολογίαν πρώτος ο Χέρδερ μεταφράσας το δανικόν Erlkonga Doter διά του Erlenkoenig Tochter. Ο Γκαίτε σχετίσας το πρώτον συνθετικόν μέρος της λέξεως προς το Erle=σκλήθρος, επέγραψε το βάλλισμά του Erlenkoenig. Εκ των ημετέρων πολλοί μετέφρασαν το ποίημα τούτο του δαιμονίου ποιητού, αλλ' οι μεν το επέγραψαν Βουρκόλακα, οι δε Εξωτικόν, οι δε δεν ηξεύρω τι ακόμη. Το αληθές είναι ότι ο τίτλος ουδεμίαν έχει σχέσιν προς τον σκλήθρον, ή προς άλλο τι κακοποιόν της συγχρόνου ημών μυθολογίας πλάσμα. Η δανική λέξις erle σημαίνει τούθ' όπερ οι Γερμανοί ονομάζουσιν Elfe. Elfe όμως εν τη γερμανική μυθολογία είναι λευκά δαιμόνια κατ' αντιδιαστολήν προς άλλα μαύρα τους Gomergen. Όσο κακοποιοί τοις ανθρώποις είναι οι τελευταίοι, δι' ο και ονομάσθησαν μαύροι, τόσο αγαθοποιοί επιδείκνυνται οι πρώτοι, δι' ο και λευκοί απεκλήθησαν. Μόνον ελάττωμά των είναι ότι το κωνοειδές αυτών σώμα είναι τόσο κακοσχημάτιστον όσο ανεπτυγμένη τυγχάνει παρ' αυτοίς η φιλοκαλία. Υπό της τελευταίας ταύτης εποτρυνόμενοι κλέπτουσι τα καλλίμορφα των ανθρώπων τέκνα και εγκλείοντες αυτά εντός των πλήρων χρυσού και αδαμάντων υπογείων αυτών κατοικιών, τα περιποιούνται μετά της μεγίστης στοργής και συμπαθείας. Μόνον εάν συμβεί να επανακτήσωσιν οι υπερευτυχείς γονείς το αρπαγέν τέκνον των, τότε μόνον, νεμεσούντες κατά τούτων, το θανατώνουσι. Κατά συνέπειαν ο Elfenkoenig πρέπει να μεταφρασθεί και εις την Ελληνικήν διά λέξεως αντιστοιχούσης προς την της γερμανικής φιλολογίας. Επειδή δε το Elfe προέρχεται εκ του λατινικού Albus, ήτοι λευκός, το δε albus τούτο είναι έτερος τύπος του ελληνικού αλφός όπερ και τούτο κατά τε τον Ησύχιον και τον Σουίδαν σημαίνει λευκός, διά τούτο ορθόν ενομίσαμεν να μεταφράσομεν τον Elfen konig με το Άλφος.


Πηγή

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου