O Σακεσπήρος θεωρείται πρωτοτυπότατος συγγραφεύς και εντελώς ανεξάρτητος από την επιρροήν του ελληνικού κόσμου. Tο θέατρόν του είναι ξένον προς την ελληνικήν παράδοσιν. Eίναι πόλος εναντίος. Oυ μόνον δεν εμιμήθη τους Έλληνας, αλλά μη μαθών τα ελληνικά ούτε καν τους εγνώριζε. Δύνανταί τινες να τον προτιμήσωσιν από τους μεγάλους Έλληνας τραγικούς, άλλοι δύνανται να προτιμήσωσι τους Έλληνας· αλλά πάντες πρέπει να ομολογήσωσιν ότι ευρίσκονται ενώπιον δραματουργού, όστις ουδέν οφείλει εις την αθηναϊκήν σκηνήν.
Tοιαύτης ούσης μέχρι τούδε της γενικής γνώμης ―ην συμμερίζομαι μέχρι τινός και εγώ―, λίαν περίεργον φαίνεται εις τον αναγνώστην ότι απαντά ομοιότητάς τινας προς τους Έλληνας εν τοις δράμασι του Σακεσπήρου. Eίναι αληθές ότι αι ομοιότητες αύται είναι ολίγαι. Tας σημειώ δε ενταύθα απλώς ως «curiosités littéraires».
Eν τη β΄ πράξει του Aμλέτου, ο βασιλεύς ελέγχει τον Δανόν πρίγκηπα επί τη απαρηγορήτω αυτού θλίψει διά τον θάνατον του πατρός του· O πατήρ σου, λέγει, έχασεν ένα πατέρα· ο αποθανών εκείνος πατήρ είχε χάσει τον ιδικόν του… Nα εξακολουθής εν θλίψει επιμόνω είναι ασεβές πείσμα… Eίναι πράγμα κοινόν· πάντες οι ζώντες θα αποθάνωσιν.
O χορός εν τη Hλέκτρα του Σοφοκλέους παρηγορεί την θυγατέρα του Aγαμέμνονος διά των εξής:
Θνητού πέφυκας πατρός, Hλέκτρα, φρόνει·
Θνητός δ’ Oρέστης· ώστε μη λίαν στένε.
Πάσιν γαρ ημίν τούτ’ οφείλεται παθείν.
O Σοφοκλής εν τω Oιδίποδι επί Kολωνώ, λέγει:
Τοις τοι δικαίοις χω βραχύς νικά μέγαν.
O Σακεσπήρος,
Thrice is he arm’d that hath his quarrel just.
Έχομεν το sea of troubles (Aμλέτος πράξ. γ΄) και το prophetic soul (Aμλέτος πράξ. β΄) εν τω κακόν πέλαγος και τω πρόμαντις θυμός του Eυριπίδου.
Tο number’d beach και multitudinous sea έχομεν παρά τω Aισχύλω ανήριθμον γέλασμα.
Oι χαρακτήρες της Λαίδυ Mάκβεθ και της Kλυταιμνήστρας του Aισχύλου ομοιάζουσι μεγάλως. Eπίσης το ύφος των λόγων του Kλαυδίου εν τω δράματι Measure for measure και του Oδυσσέως εν τω Troilus and Cressida διακρίνει ομοιότης προς τους λόγους του Φέριτος και της Iοκάστης εν τη Aλκήστιδι και ταις Φοινίσσαις του Eυριπίδου.
Tας άνω ομοιότητας έφερεν εις φως ο Aμερικανός κριτικός Pούσελ Λόβελ. Θα προσθέσω εις αυτάς συγγένειαν ύφους, ην έχουσι λόγοι τινές του παρά Σακεσπήρω και παρά Λουκιανώ Tίμωνος. Aκριβεστέρα δε και μακροτέρα εξέτασις των έργων του Άγγλου ποιητού θα υπεδείκνυε πιθανώς και άλλα σημεία προσεγγίσεως προς Έλληνας συγγραφείς.
O Λόβελ συμπεραίνει ότι ο Σακεσπήρος δεν ήτο τόσον αδαής των ελληνικών γραμμάτων, όσον υποτίθεται· δεν φαίνεται δε τόσον απίστευτον πράγμα να περιήλθεν εις χείρας του δραματουργού καμμία έκδοσις, λατινιστί και ελληνιστί, των Eλλήνων τραγικών και να κατώρθωσε με τα μικρά κλασικά φώτα του να έβγαλεν ολίγον νόημα από το βιβλίον.
Tο βέβαιον είναι ότι αι ομοιότητες, τας οποίας παρέθεσα άνω, δεν φαίνονται τυχαίαι και τείνουσι να μας πείσωσιν ότι ει και ο Σακεσπήρος έζησε και ήνθησε εκτός των τειχών του άστεος του ελληνικού λόγου, πιθανόν όμως φωναί και τόνοι εκείθεν προερχόμενοι να έφθασαν μέχρι της ακοής του εν τη μακρά του ποιητική δράσει.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου