Ὁμήρου Ἰλιάς: Σ (Ἀπόδοση Ν. Καζαντζάκη - Ἰ.Θ. Κακριδῆ)

ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ -Σ-

---

-Σ-	ὣς οἳ μὲν μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο, Ἀντίλοχος δ᾽ Ἀχιλῆϊ πόδας ταχὺς ἄγγελος ἦλθε. τὸν δ᾽ εὗρε προπάροιθε νεῶν ὀρθοκραιράων τὰ φρονέοντ᾽ ἀνὰ θυμὸν ἃ δὴ τετελεσμένα ἦεν·	Έτσι εκεί πέρα ετούτοι επάλευαν σα φλόγα λαμπαδούσα' κι έφτασε ο Αντίλοχος μαντάτορας στον Αχιλλέα τρεχάτος, και τόνε βρήκε στα ορθοκέρατα καράβια ομπρός να στέκει και ν᾿ αναδεύει μες στα φρένα του τα που 'χαν γίνει κιόλα' κι έτσι βαριόθυμος μουρμούριζε στην πέρφανη καρδιά του: « Αλί μου εμένα, οι μακρομάλληδες τι τώρα πάλε Αργίτες δειλιάζουν, κι απ᾿ τον κάμπο φεύγοντας δρομούν προς τα καράβια; Όσα οι θεοί κακά μου εγράφανε μη βγουν αλήθεια τώρα, ως κάποτε μου εξήγα η μάνα μου και μου 'πε, θα 'ρθει μέρα,
5	ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν· ὤ μοι ἐγώ, τί τ᾽ ἄρ᾽ αὖτε κάρη κομόωντες Ἀχαιοὶ νηυσὶν ἔπι κλονέονται ἀτυζόμενοι πεδίοιο; μὴ δή μοι τελέσωσι θεοὶ κακὰ κήδεα θυμῷ, ὥς ποτέ μοι μήτηρ διεπέφραδε καί μοι ἔειπε
10	Μυρμιδόνων τὸν ἄριστον ἔτι ζώοντος ἐμεῖο χερσὶν ὕπο Τρώων λείψειν φάος ἠελίοιο. ἦ μάλα δὴ τέθνηκε Μενοιτίου ἄλκιμος υἱὸς σχέτλιος· ἦ τ᾽ ἐκέλευον ἀπωσάμενον δήϊον πῦρ ἂψ ἐπὶ νῆας ἴμεν, μηδ᾽ Ἕκτορι ἶφι μάχεσθαι.	ζώντας μου ακόμα, ο πιο αντροδύναμος στους Μυρμιδόνες μέσα που θα χαθεί απ᾿ τους Τρώες, αφήνοντας το φως του ήλιου για πάντα. Αχ, του Μενοίτιου ο γιος ο ατρόμητος σκοτώθηκε, το νιώθω! Ο δόλιος! Κι όμως τον αρμήνεψα στα πλοία να γύρει, ως διώξει την άγρια φλόγα, με τον Έχτορα να μην αντροπαλέψει.» Κι ως τούτα ανάδευε στα φρένα του βαθιά και στην καρδιά του, ήρθε κοντά του ο γιος του Νέστορα, του ξακουστού γερόντου, και του 'πε, μαύρα δάκρυα χύνοντας, το θλιβερό μαντάτο: «Ωχού μου, γιε του λιονταρόκαρδου Πηλέα, πικρό θ᾿ ακούσεις μήνυμα τώρα εσύ! Τι θα 'δινα ποτέ να μη είχε γίνει!
15	εἷος ὃ ταῦθ᾽ ὥρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν, τόφρά οἱ ἐγγύθεν ἦλθεν ἀγαυοῦ Νέστορος υἱὸς δάκρυα θερμὰ χέων, φάτο δ᾽ ἀγγελίην ἀλεγεινήν· ὤ μοι Πηλέος υἱὲ δαΐφρονος ἦ μάλα λυγρῆς πεύσεαι ἀγγελίης, ἣ μὴ ὤφελλε γενέσθαι.
20	κεῖται Πάτροκλος, νέκυος δὲ δὴ ἀμφιμάχονται γυμνοῦ· ἀτὰρ τά γε τεύχε᾽ ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ. ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα· ἀμφοτέρῃσι δὲ χερσὶν ἑλὼν κόνιν αἰθαλόεσσαν χεύατο κὰκ κεφαλῆς, χαρίεν δ᾽ ᾔσχυνε πρόσωπον·	Έπεσε ο Πάτροκλος, και γύρα του για το νεκρό χτυπιούνται, γυμνό, τι ο κρανοσείστης Έχτορας επήρε τ᾿ άρματά του!» Είπε, κι εκείνον τον περίζωσε σα μαύρο γνέφι ο πόνος· και διπλοπάλαμα αθαλόσκονη φουχτώνοντας τη ρίχνει πα στο κεφάλι, και την όψη του μολεύει την πανώρια' κι η στάχτη απά στο μοσκομύριστο του κάθουνταν χιτώνα' κι αυτός μακρύς φαρδύς ξαπλώθηκε και κοίτουνταν στη σκόνη, και με τα χέρια του ανασκάλευε μαδώντας τα μαλλιά του. Κι οι σκλάβες, που ο Αχιλλέας κι ο Πάτροκλος είχαν κουρσέψει, έσυραν τρανή φωνή, απ᾿ τον πόνο που 'νιωσαν, και δράμαν απ᾿ τις πόρτες
25	νεκταρέῳ δὲ χιτῶνι μέλαιν᾽ ἀμφίζανε τέφρη. αὐτὸς δ᾽ ἐν κονίῃσι μέγας μεγαλωστὶ τανυσθεὶς κεῖτο, φίλῃσι δὲ χερσὶ κόμην ᾔσχυνε δαΐζων. δμῳαὶ δ᾽ ἃς Ἀχιλεὺς ληΐσσατο Πάτροκλός τε θυμὸν ἀκηχέμεναι μεγάλ᾽ ἴαχον, ἐκ δὲ θύραζε
30	ἔδραμον ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα δαΐφρονα, χερσὶ δὲ πᾶσαι στήθεα πεπλήγοντο, λύθεν δ᾽ ὑπὸ γυῖα ἑκάστης. Ἀντίλοχος δ᾽ ἑτέρωθεν ὀδύρετο δάκρυα λείβων χεῖρας ἔχων Ἀχιλῆος· ὃ δ᾽ ἔστενε κυδάλιμον κῆρ· δείδιε γὰρ μὴ λαιμὸν ἀπαμήσειε σιδήρῳ.	στον Αχιλλέα το γαύρο ολόγυρα, και χεροπάλαμα όλες κρούγαν τα στήθη τους, και λύθηκαν της κάθε μιας τα γόνα. θρηνούσε κι απ᾿ την άλλη ο Αντίλοχος, πνιγμένος μες στο κλάμα, τον Αχιλλέα στα χέρια πιάνοντας—κι αυτός βαριά εβογγούσε— τι έτρεμε μπας και με το σίδερο θερίσει το λαιμό του. Κι έσκουξεν άγρια" ευτύς τον άκουσεν η σεβαστή του η μάνα, που πλάι στο γέρο κύρη εκάθουνταν, στα βάθη του πελάγου, κι αρχίνησε το θρήνο᾿ γύρα της μεμιάς εμαζωχτηκαν όσες θεές νεράιδες έμεναν στου πελάγου τα βάθη· η Κυμοθόη κι η Γλαύκη εκεί 'τανε, κι η Θάλεια κι η Νησαία
35	σμερδαλέον δ᾽ ᾤμωξεν· ἄκουσε δὲ πότνια μήτηρ ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι, κώκυσέν τ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα· θεαὶ δέ μιν ἀμφαγέροντο πᾶσαι ὅσαι κατὰ βένθος ἁλὸς Νηρηΐδες ἦσαν. ἔνθ᾽ ἄρ᾽ ἔην Γλαύκη τε Θάλειά τε Κυμοδόκη τε
40	Νησαίη Σπειώ τε Θόη θ᾽ Ἁλίη τε βοῶπις Κυμοθόη τε καὶ Ἀκταίη καὶ Λιμνώρεια καὶ Μελίτη καὶ Ἴαιρα καὶ Ἀμφιθόη καὶ Ἀγαυὴ Δωτώ τε Πρωτώ τε Φέρουσά τε Δυναμένη τε Δεξαμένη τε καὶ Ἀμφινόμη καὶ Καλλιάνειρα	κι η βοϊδομάτα Αλία κι η Φέρουσα κι η Θόη κι η Κυμοδόκη· ήταν ακόμα κι η Λιμνώρεια κι η Αμφιθόη κι η Ακταίη με τη Μελίτη και την Ίαιρα, την Αγαυή, τη Μαίρα, και την Πρωτώ καί την Ιάνασσα, τη Σπειώ και την Πανόπη και τη Δωτώ και την Καλλιάνειρα, την ξακουστή Γαλάτεια, τη Δυναμένη, την Καλλιάνασσα καί τη Δωρίδα᾿ κι ήταν κι η Νημερτή μαζί και η Ιάνειρα, μαζί τους κι η Αμφινόμη· κι η Ωρείθεια κι η Κλυμένη κι η Άψευδη μες στη σπηλιά βρεθήκαν, κι η Αμάθια ακόμα η καλοπλέξουδη κι η Δεξαμενή, κι άλλες, όσες θεές νεράιδες έμεναν στου πελάγου τα βάθη.
45	Δωρὶς καὶ Πανόπη καὶ ἀγακλειτὴ Γαλάτεια Νημερτής τε καὶ Ἀψευδὴς καὶ Καλλιάνασσα· ἔνθα δ᾽ ἔην Κλυμένη Ἰάνειρά τε καὶ Ἰάνασσα Μαῖρα καὶ Ὠρείθυια ἐϋπλόκαμός τ᾽ Ἀμάθεια ἄλλαι θ᾽ αἳ κατὰ βένθος ἁλὸς Νηρηΐδες ἦσαν.
50	τῶν δὲ καὶ ἀργύφεον πλῆτο σπέος· αἳ δ᾽ ἅμα πᾶσαι στήθεα πεπλήγοντο, Θέτις δ᾽ ἐξῆρχε γόοιο· κλῦτε κασίγνηται Νηρηΐδες, ὄφρ᾽ ἐῢ πᾶσαι εἴδετ᾽ ἀκούουσαι ὅσ᾽ ἐμῷ ἔνι κήδεα θυμῷ. ὤ μοι ἐγὼ δειλή, ὤ μοι δυσαριστοτόκεια,	Και γέμισε η σπηλιά η κρουστάλλινη, κι αυτές έδερναν όλες τα στήθη τους· και πρώτη η Θέτιδα κινάει το μοιρολόγι: « Νεράιδες αδερφές μου, ακούστε με, καλά να ξέρετε όλες γρικώντας, πόσους κρύβω μέσα μου βαθιά καημούς και πόνους. Αλί κι αλί σε με την άμοιρη πικρολεβεντομάνα! Γέννησα γιο τρανό, αψεγάδιαστο, στους αντρειωμένους πρώτο, κι ως τρυφερό κλωνάρι ανάδωσε᾿ κι εγώ, που ανάστησα τον σα ροδαμό που ξεπετάχτηκε στου χωραφιού τον όχτο, πάνω στα πλοία τα δρεπανόγυρτα στην Τροία τον έχω στείλει, τους Τρώες να πολεμήσει. Αλίμονο, δε θα τον δω να γέρνει
55	ἥ τ᾽ ἐπεὶ ἂρ τέκον υἱὸν ἀμύμονά τε κρατερόν τε ἔξοχον ἡρώων· ὃ δ᾽ ἀνέδραμεν ἔρνεϊ ἶσος· τὸν μὲν ἐγὼ θρέψασα φυτὸν ὣς γουνῷ ἀλωῆς νηυσὶν ἐπιπροέηκα κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω Τρωσὶ μαχησόμενον· τὸν δ᾽ οὐχ ὑποδέξομαι αὖτις
60	οἴκαδε νοστήσαντα δόμον Πηλήϊον εἴσω. ὄφρα δέ μοι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο ἄχνυται, οὐδέ τί οἱ δύναμαι χραισμῆσαι ἰοῦσα. ἀλλ᾽ εἶμ᾽, ὄφρα ἴδωμι φίλον τέκος, ἠδ᾽ ἐπακούσω ὅττί μιν ἵκετο πένθος ἀπὸ πτολέμοιο μένοντα.	στο πατρικό ξοπίσω σπίτι του, να τον καλωσορίσω! Μα κι όσο ακόμα ζει και χαίρεται το φως του γήλιου, πάντα τραβάει καημούς, κι ουδέ πηγαίνοντας μπορώ να τον συντράμω. Κι όμως θα πάω να ιδώ το τέκνο μου, ποια συφορά ν᾿ ακούσω το 'χει πλακώσει, από τον πόλεμο μακριά κι ας μένει τώρα.» Είπε, και τη σπηλιά παράτησε, κι εκείνες δακρυσμένες ομάδι της τραβούσαν κι άνοιγε της θάλασσας το κύμα τρογύρα, ως πια στην Τροία που φτάσανε την παχιοχωματούσα' κι αράδα στο γιαλό ξεπρόβαλαν, κει που ήταν τραβηγμένα πυκνά των Μυρμιδόνων τ᾿ άρμενα, στον Αχιλλέα τρογύρα'
65	ὣς ἄρα φωνήσασα λίπε σπέος· αἳ δὲ σὺν αὐτῇ δακρυόεσσαι ἴσαν, περὶ δέ σφισι κῦμα θαλάσσης ῥήγνυτο· ταὶ δ᾽ ὅτε δὴ Τροίην ἐρίβωλον ἵκοντο ἀκτὴν εἰσανέβαινον ἐπισχερώ, ἔνθα θαμειαὶ Μυρμιδόνων εἴρυντο νέες ταχὺν ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα.
70	τῷ δὲ βαρὺ στενάχοντι παρίστατο πότνια μήτηρ, ὀξὺ δὲ κωκύσασα κάρη λάβε παιδὸς ἑοῖο, καί ῥ᾽ ὀλοφυρομένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα· τέκνον τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος; ἐξαύδα, μὴ κεῦθε· τὰ μὲν δή τοι τετέλεσται	κι ως εβογγούσε κείνος, σίμωσεν η σεβαστή του η μάνα' σέρνει φωνή μεγάλη, εφούχτωσε την κεφαλή του γιου της, και μες στα κλάματα ανεμάρπαστα του συντυχαίνει λόγια: « Τι κλαις, παιδί μου; Ποιος σου ετάραξε καημός τα σπλάχνα τώρα; Για μίλα μου ανοιχτά, μην κρύβεσαι· σου τα 'χει ο Δίας τελέψει τα όσα πιο πριν τον παρακάλεσες με σηκωμένα χέρια, να στριμωχτούν οι Αργίτες σύψυχοι μπροστά απ᾿ των πλοίων τις πρύμνες και στενεμένοι απ᾿ την ανάγκη σου φριχτά κακά να πάθουν.» Βαρυβογγώντας ο φτερόποδος απάντησε Αχιλλέας: « Μάνα μου, αλήθεια ο ρήγας του Ολύμπου μου τα 'χει αυτά τελέψεί'
75	ἐκ Διός, ὡς ἄρα δὴ πρίν γ᾽ εὔχεο χεῖρας ἀνασχὼν πάντας ἐπὶ πρύμνῃσιν ἀλήμεναι υἷας Ἀχαιῶν σεῦ ἐπιδευομένους, παθέειν τ᾽ ἀεκήλια ἔργα. τὴν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς· μῆτερ ἐμή, τὰ μὲν ἄρ μοι Ὀλύμπιος ἐξετέλεσσεν·
80	ἀλλὰ τί μοι τῶν ἦδος ἐπεὶ φίλος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος Πάτροκλος, τὸν ἐγὼ περὶ πάντων τῖον ἑταίρων ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ; τὸν ἀπώλεσα, τεύχεα δ᾽ Ἕκτωρ δῃώσας ἀπέδυσε πελώρια θαῦμα ἰδέσθαι καλά· τὰ μὲν Πηλῆϊ θεοὶ δόσαν ἀγλαὰ δῶρα	μα ποια η χαρά τους τώρα; Εχάθηκεν ο γκαρδιακός μου ακράνης, ο Πάτροκλος, που εγώ απ᾿ τους συντρόφους περίσσια τον τιμούσα, ωσάν τον ίδιο εμέ. Απ᾿ τον Έχτορα σκοτώθη, τα πανώρια που πήρε γδύνοντας τον άρματα, τα γιγαντένια, θάμα να τ᾿ αντικρίζεις, των αθάνατων το δώρο στον Πηλέα, τη μέρα σε θνητού που σ᾿ έβαλαν ν᾿ ανέβεις το κλινάρι. Να 'ταν εσύ με τίς αθάνατες του πέλαου να 'χες μείνει κει κάτω, κι ο Πηλέας στο σπίτι του θνητό να μπάσει ταίρι! Τώρα και συ για να 'χεις άμετρο καημό βαθιά, που ο γιος σου θα σκοτωθεί, και πίσω σπίτι του, να τον καλωσορίσεις,
85	ἤματι τῷ ὅτε σε βροτοῦ ἀνέρος ἔμβαλον εὐνῇ. αἴθ᾽ ὄφελες σὺ μὲν αὖθι μετ᾽ ἀθανάτῃς ἁλίῃσι ναίειν, Πηλεὺς δὲ θνητὴν ἀγαγέσθαι ἄκοιτιν. νῦν δ᾽ ἵνα καὶ σοὶ πένθος ἐνὶ φρεσὶ μυρίον εἴη παιδὸς ἀποφθιμένοιο, τὸν οὐχ ὑποδέξεαι αὖτις
90	οἴκαδε νοστήσαντ᾽, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἐμὲ θυμὸς ἄνωγε ζώειν οὐδ᾽ ἄνδρεσσι μετέμμεναι, αἴ κε μὴ Ἕκτωρ πρῶτος ἐμῷ ὑπὸ δουρὶ τυπεὶς ἀπὸ θυμὸν ὀλέσσῃ, Πατρόκλοιο δ᾽ ἕλωρα Μενοιτιάδεω ἀποτίσῃ. τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε Θέτις κατὰ δάκρυ χέουσα·	πια δε θα 'ρθει- τι δε θα το 'θελα να ζω, με τους ανθρώπους στον κόσμο τούτο να πορεύομαι, με το κοντάρι πρώτο αν δε χτυπήσω εγώ τον Έχτορα και τη ζωή του πάρω, του Πάτροκλου, νεκρό που εκούρσεψε, να γδικιωθώ το γαίμα.» Και τότε η Θέτιδα με κλάματα του απηλογήθη κι είπε: « Γιε μου, με αυτά που τώρα μίλησες, οι μέρες σου είναι λίγες· τι ευτύς ξοπίσω από τον Έχτορα σε περιμένει ο Χάρος.» Τότε ο Αχιλλέας ο φτεροπόδαρος της λέει βαρυγκομώντας: « Ευτύς να με 'βρει θέλω ο θάνατος, το φίλο να γλιτώσω αφού δεν ήταν, σαν τον σκότωναν απ᾿ την πατρίδα εχάθη
95	ὠκύμορος δή μοι τέκος ἔσσεαι, οἷ᾽ ἀγορεύεις· αὐτίκα γάρ τοι ἔπειτα μεθ᾽ Ἕκτορα πότμος ἑτοῖμος. τὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς· αὐτίκα τεθναίην, ἐπεὶ οὐκ ἄρ᾽ ἔμελλον ἑταίρῳ κτεινομένῳ ἐπαμῦναι· ὃ μὲν μάλα τηλόθι πάτρης
100	ἔφθιτ᾽, ἐμεῖο δὲ δῆσεν ἀρῆς ἀλκτῆρα γενέσθαι. νῦν δ᾽ ἐπεὶ οὐ νέομαί γε φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν, οὐδέ τι Πατρόκλῳ γενόμην φάος οὐδ᾽ ἑτάροισι τοῖς ἄλλοις, οἳ δὴ πολέες δάμεν Ἕκτορι δίῳ, ἀλλ᾽ ἧμαι παρὰ νηυσὶν ἐτώσιον ἄχθος ἀρούρης,	κείνος μακριά, κι εγώ δε βρέθηκα σιμά να τον συντρέξω. Μα τώρα, μια και στην πατρίδα μου πια δε διαγέρνω πίσω, και μήτε γλίτωσα τον Πάτροκλο και μήτε τους συντρόφους τους άλλους, που απ᾿ το θείο τον Έχτορα πολλοί στο χώμα έπεσαν, μον᾿ φόρτωμα της γης ανώφελο πλάι στα καράβια οκνεύω, εγώ που ξεπερνώ στον πόλεμο τους χαλκοθωρακάτους Αργίτες, τι στη σύναξη έχουμε καλύτερους μου κι άλλους— να 'τανε λέει η διχόνοια να 'λειπε κι από θεούς κι ανθρώπους κι η μάνητα, συχνά που εκόρωσε και γνωστικούς ακόμα, και πιο γλυκιά απ᾿ το μέλι μέσα μας το σταλαχτό ανεβαίνει,
105	τοῖος ἐὼν οἷος οὔ τις Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων ἐν πολέμῳ· ἀγορῇ δέ τ᾽ ἀμείνονές εἰσι καὶ ἄλλοι. ὡς ἔρις ἔκ τε θεῶν ἔκ τ᾽ ἀνθρώπων ἀπόλοιτο καὶ χόλος, ὅς τ᾽ ἐφέηκε πολύφρονά περ χαλεπῆναι, ὅς τε πολὺ γλυκίων μέλιτος καταλειβομένοιο
110	ἀνδρῶν ἐν στήθεσσιν ἀέξεται ἠΰτε καπνός· ὡς ἐμὲ νῦν ἐχόλωσεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων. ἀλλὰ τὰ μὲν προτετύχθαι ἐάσομεν ἀχνύμενοί περ, θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι φίλον δαμάσαντες ἀνάγκῃ· νῦν δ᾽ εἶμ᾽ ὄφρα φίλης κεφαλῆς ὀλετῆρα κιχείω	σαν τον καπνό γοργά φουντώνοντας στα στήθη των ανθρώπων! Έτσι με θύμωσε ο Αγαμέμνονας ο πρωταφέντης τώρα. Μα ό,τι έγινε έγινε, ας τ᾿ αφήσουμε, κι ας μας βαραίνει ο πόνος, κι εντός μας την καρδιά ας δαμάσουμε, σφιγμένοι απ᾿ την ανάγκη. Τώρα θα πάω τον που μου σκότωσε το πιο ακριβό κεφάλι, τον Έχτορα, να βρω· κι ο θάνατος καλώς να 'ρθει, την ώρα που ο Δίας θα ορίσει κι οι άλλοι αθάνατοι θεοί να μ᾿ ανταμώσει. Μήτε ο Ηρακλής ο τρανοδύναμος δεν ξέφυγε του Χάρου, που ο Δίας αφέντης τον αγάπησε, του Κρόνου ο γιος, περίσσια' κι όμως η Μοίρα κι η άγρια μάνητα τον δάμασαν της Ήρας.
115	Ἕκτορα· κῆρα δ᾽ ἐγὼ τότε δέξομαι ὁππότε κεν δὴ Ζεὺς ἐθέλῃ τελέσαι ἠδ᾽ ἀθάνατοι θεοὶ ἄλλοι. οὐδὲ γὰρ οὐδὲ βίη Ἡρακλῆος φύγε κῆρα, ὅς περ φίλτατος ἔσκε Διὶ Κρονίωνι ἄνακτι· ἀλλά ἑ μοῖρα δάμασσε καὶ ἀργαλέος χόλος Ἥρης.
120	ὣς καὶ ἐγών, εἰ δή μοι ὁμοίη μοῖρα τέτυκται, κείσομ᾽ ἐπεί κε θάνω· νῦν δὲ κλέος ἐσθλὸν ἀροίμην, καί τινα Τρωϊάδων καὶ Δαρδανίδων βαθυκόλπων ἀμφοτέρῃσιν χερσὶ παρειάων ἁπαλάων δάκρυ᾽ ὀμορξαμένην ἁδινὸν στοναχῆσαι ἐφείην,	Τα ίδια και μένα η Μοίρα αν μου 'γράψε, παρόμοια, σαν πεθάνω, θα κοίτομαι᾿ μα τώρα θα 'θελα να δοξαστώ περίσσια, να κάμω μερικές βαθύζωνες της Δαρδανίας γυναίκες και της Τρωάδας, διπλοπάλαμα σφουγγίζοντας το κλάμα απ᾿ τ᾿ άπαλά τους μάγουλα, πικρό να στήσουν μοιρολόγι' και να το νιώσουν πως τον πόλεμο καιρό τον είχα αφήσει. Όση λοιπόν κι αν είναι η αγάπη σου, μη με κρατάς· του κάκου!» Και τότε η Θέτη, η χιοναστράγαλη θεά, του απηλογήθη: « Σωστά, παιδί μου, τα που μίλησες· καλό 'ναι να γλιτώσεις τους συντρόφους σου, που πια απόκαμαν, απ᾿ το χαμό το μαύρο.
125	γνοῖεν δ᾽ ὡς δὴ δηρὸν ἐγὼ πολέμοιο πέπαυμαι· μὴ δέ μ᾽ ἔρυκε μάχης φιλέουσά περ· οὐδέ με πείσεις. τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα· ναὶ δὴ ταῦτά γε τέκνον ἐτήτυμον οὐ κακόν ἐστι τειρομένοις ἑτάροισιν ἀμυνέμεν αἰπὺν ὄλεθρον.
130	ἀλλά τοι ἔντεα καλὰ μετὰ Τρώεσσιν ἔχονται χάλκεα μαρμαίροντα· τὰ μὲν κορυθαίολος Ἕκτωρ αὐτὸς ἔχων ὤμοισιν ἀγάλλεται· οὐδέ ἕ φημι δηρὸν ἐπαγλαϊεῖσθαι, ἐπεὶ φόνος ἐγγύθεν αὐτῷ. ἀλλὰ σὺ μὲν μή πω καταδύσεο μῶλον Ἄρηος	Μα τ᾿ άρματά σου τα ώρια βρίσκουνται στων Τρωών τα χέρια τώρα, τα χάλκινα, που άστραφταν ο Έχτορας ατός του ο κρανοσείστης στους ώμους τα φοράει και πέτεται᾿ θαρρώ δε θα περάσει πολύς καιρός που θα τα χαίρεται, τι είναι σιμά ο χαμός του. Μα εσύ φυλάξου από τον πόλεμο, μη χτυπηθείς ακόμα, ωσόπου να με ιδούν τα μάτια σου κοντά σου εδώ να φτάνω · τι αύριο θα γύρω, τα χαράματα, σύντας προβαίνει ο γήλιος, απ᾿ τον τρανό τον Ήφαιστο αρμάτα πανώρια φέρνοντας σου.» Έτσι μιλάει, και δίχως άργητα τραβιέται απ᾿ τον υγιό της, μετά γυρνάει στις αδερφάδες της, τις θαλασσοκυράδες:
135	πρίν γ᾽ ἐμὲ δεῦρ᾽ ἐλθοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδηαι· ἠῶθεν γὰρ νεῦμαι ἅμ᾽ ἠελίῳ ἀνιόντι τεύχεα καλὰ φέρουσα παρ᾽ Ἡφαίστοιο ἄνακτος. ὣς ἄρα φωνήσασα πάλιν τράπεθ᾽ υἷος ἑοῖο, καὶ στρεφθεῖσ᾽ ἁλίῃσι κασιγνήτῃσι μετηύδα·
140	ὑμεῖς μὲν νῦν δῦτε θαλάσσης εὐρέα κόλπον ὀψόμεναί τε γέρονθ᾽ ἅλιον καὶ δώματα πατρός, καί οἱ πάντ᾽ ἀγορεύσατ᾽· ἐγὼ δ᾽ ἐς μακρὸν Ὄλυμπον εἶμι παρ᾽ Ἥφαιστον κλυτοτέχνην, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσιν υἱεῖ ἐμῷ δόμεναι κλυτὰ τεύχεα παμφανόωντα.	«Στον κόρφο τώρα εσείς το διάπλατο του πελάγου βουτήχτε, δείτε το Γέροντα της θάλασσας στο γονικό παλάτι, και πέστε ό,τι έγινε᾿ στον Όλυμπο το μέγα εγώ θ᾿ ανέβω, στον Ήφαιστο, τον κοσμοξάκουστο τεχνίτη, μπας και θέλει στραφταλιστά, περίλαμπρα άρματα να δώσει για το γιο μου.» Είπε, κι αυτές στο κύμα εβούτηξαν της θάλασσας με βιάση' κι η θεά Θέτη η χιοναστράγαλη στον Όλυμπο τραβούσε, στον ακριβό το γιο της άρματα περίλαμπρα να φέρει. Εκείνη ανέβαινε στον Όλυμπο, κι οι Αργίτες απ᾿ την άλλη με άγριον αχό μπροστά στον Έχτορα τον αντροφόνο έφευγαν,
145	ὣς ἔφαθ᾽, αἳ δ᾽ ὑπὸ κῦμα θαλάσσης αὐτίκ᾽ ἔδυσαν· ἣ δ᾽ αὖτ᾽ Οὔλυμπον δὲ θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα ἤϊεν ὄφρα φίλῳ παιδὶ κλυτὰ τεύχε᾽ ἐνείκαι. τὴν μὲν ἄρ᾽ Οὔλυμπον δὲ πόδες φέρον· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ θεσπεσίῳ ἀλαλητῷ ὑφ᾽ Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο
150	φεύγοντες νῆάς τε καὶ Ἑλλήσποντον ἵκοντο. οὐδέ κε Πάτροκλόν περ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ ἐκ βελέων ἐρύσαντο νέκυν θεράποντ᾽ Ἀχιλῆος· αὖτις γὰρ δὴ τόν γε κίχον λαός τε καὶ ἵπποι Ἕκτωρ τε Πριάμοιο πάϊς φλογὶ εἴκελος ἀλκήν.	ως που πια τέλος στον Ελλήσποντο και στ᾿ άρμενά τους φτάσαν. Κι ουδέ τον Πάτροκλο, το σύντροφο θα βγάζαν του Αχιλλέα, απ᾿ τις ριξιές νεκρό τραβώντας τον, οι Αργίτες οι αντρειωμένοι· τι πάλε από κοντά του ρίχτηκαν κι αμάξια και πεζούρα κι ο γιος του Πρίαμου, ο μέγας Έχτορας, της αντριγιάς η φλόγα. Τρεις ο Έχτορας φορές τον άρπαξε με λύσσα, απ᾿ τα ποδάρια ξοπίσω να τον σύρει, κι έσκουζε στους Τρώες γκαρδιώνοντάς τους· και τρεις οι δυο τους Αίαντες, άμετρη ζωσμένοι αντρεία, τον σπρώξαν απ᾿ το νεκρό· μα εκείνος έχοντας τα θάρρη στην αντρεία του, πότε χιμούσε μες στον τάραχο, πότε στεκόταν πάλε
155	τρὶς μέν μιν μετόπισθε ποδῶν λάβε φαίδιμος Ἕκτωρ ἑλκέμεναι μεμαώς, μέγα δὲ Τρώεσσιν ὁμόκλα· τρὶς δὲ δύ᾽ Αἴαντες θοῦριν ἐπιειμένοι ἀλκὴν νεκροῦ ἀπεστυφέλιξαν· ὃ δ᾽ ἔμπεδον ἀλκὶ πεποιθὼς ἄλλοτ᾽ ἐπαΐξασκε κατὰ μόθον, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε
160	στάσκε μέγα ἰάχων· ὀπίσω δ᾽ οὐ χάζετο πάμπαν. ὡς δ᾽ ἀπὸ σώματος οὔ τι λέοντ᾽ αἴθωνα δύνανται ποιμένες ἄγραυλοι μέγα πεινάοντα δίεσθαι, ὥς ῥα τὸν οὐκ ἐδύναντο δύω Αἴαντε κορυστὰ Ἕκτορα Πριαμίδην ἀπὸ νεκροῦ δειδίξασθαι.	σκούζοντας άγρια., μα δεν έκανε μήτε ένα βήμα πίσω. Κι όπως φλογάτο λιόντα, που 'σφιξεν η πείνα, δεν μπορούνε να διώξουνε βοσκοί ξωτάρηδες από βοδιού θρασίμι, όμοια κι οι δυο τους Αίαντες οι άτρομοι το γιο του Πρίαμου τότε, τον Έχτορα, μακριά δε δύνουνταν απ᾿ το νεκρό να διώξουν. Και θα τον έσερνε κι αθάνατη θα 'παίρνε δόξα τότε, αν στου Πηλέα το γιο απ᾿ τον Όλυμπο μαντάτορας της Ήρας να πει κρυφά απ᾿ το Δία δεν έτρεχε κι απ᾿ τους θεούς τους άλλους η γρήγορη άνεμόποδη Ίριδα, να τρέξει στ᾿ άρματά του. Κι ως πλάι του εστάθη, με ανεμάρπαστα του συντυχαίνει λόγια:
165	καί νύ κεν εἴρυσσέν τε καὶ ἄσπετον ἤρατο κῦδος, εἰ μὴ Πηλεΐωνι ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις ἄγγελος ἦλθε θέουσ᾽ ἀπ᾽ Ὀλύμπου θωρήσσεσθαι κρύβδα Διὸς ἄλλων τε θεῶν· πρὸ γὰρ ἧκέ μιν Ἥρη. ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
170	ὄρσεο Πηλεΐδη, πάντων ἐκπαγλότατ᾽ ἀνδρῶν· Πατρόκλῳ ἐπάμυνον, οὗ εἵνεκα φύλοπις αἰνὴ ἕστηκε πρὸ νεῶν· οἳ δ᾽ ἀλλήλους ὀλέκουσιν οἳ μὲν ἀμυνόμενοι νέκυος πέρι τεθνηῶτος, οἳ δὲ ἐρύσσασθαι ποτὶ Ἴλιον ἠνεμόεσσαν	«Γιε του Πηλέα, που απ᾿ όλους πιότερο σε τρέμει ο κόσμος, σήκω! Τρέχα, διαφέντεψε τον Πάτροκλο, που τόσος έχει ανάψει γι᾿ αυτόν μπρος στα καράβια πόλεμος κι ο ένας τον άλλο σφάζουν, το κορμί τούτοι διαφεντεύοντας του σκοτωμένου γύρα, κι οι άλλοι στην Τροία την ανεμόδαρτη να τον τραβήξουν μέσα, οι Τρώες, χιμούν. Κι ο γαύρος Έχτορας πιο απ᾿ όλους να τον σύρει το 'βαλε πείσμα, και στη λύσσα του λογιάζει το κεφάλι να μπήξει στα παλούκια, κόβοντας τον απαλό λαιμό του. Σήκω λοιπόν και πια μην κοίτεσαι, μην το δεχτεί η καρδιά σου ξεφάντωμα να γίνει ο Πάτροκλος στης Τροίας τους σκύλους τώρα.
175	Τρῶες ἐπιθύουσι· μάλιστα δὲ φαίδιμος Ἕκτωρ ἑλκέμεναι μέμονεν· κεφαλὴν δέ ἑ θυμὸς ἄνωγε πῆξαι ἀνὰ σκολόπεσσι ταμόνθ᾽ ἁπαλῆς ἀπὸ δειρῆς. ἀλλ᾽ ἄνα μηδ᾽ ἔτι κεῖσο· σέβας δέ σε θυμὸν ἱκέσθω Πάτροκλον Τρῳῇσι κυσὶν μέλπηθρα γενέσθαι·
180	σοὶ λώβη, αἴ κέν τι νέκυς ᾐσχυμμένος ἔλθῃ. τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα ποδάρκης δῖος Ἀχιλλεύς· Ἶρι θεὰ τίς γάρ σε θεῶν ἐμοὶ ἄγγελον ἧκε; τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις· Ἥρη με προέηκε Διὸς κυδρὴ παράκοιτις·	Ντροπή δικιά σου, αν θα κατέβαινε στον Άδη ατιμασμένος.» Τότε γυρνώντας ο φτερόποδος, θείος Αχιλλέας της είπε: «Ίρη θεά, μηνύτρα σ᾿ έστειλε σαν ποιος θεός σε μένα;» Κι η γρήγορη, ανεμόποδη Ίριδα του απηλογήθη τότε: «Ή "Ηρα με στέλνει, η πολυτίμητη του Δία γυναίκα, τώρα, κι ούτε ο αψηλόθρονος κατέχει το του Κρόνου υγιός μήτε οι άλλοι αθάνατοι, που ζουν στον Όλυμπο το χιονοσκεπασμένο.» Κι είπε ο Αχιλλέας ο φτεροπόδαρος κι απηλογιά της δίνει: « Και πώς να μπω στη μάχη; Τ᾿ άρματά μου τα κρατούν εκείνοι' κι ουδέ κι η αγαπημένη μάνα μου ν᾿ αρματωθώ μ᾿ αφήκε,
185	οὐδ᾽ οἶδε Κρονίδης ὑψίζυγος οὐδέ τις ἄλλος ἀθανάτων, οἳ Ὄλυμπον ἀγάννιφον ἀμφινέμονται. τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς· πῶς τὰρ ἴω μετὰ μῶλον; ἔχουσι δὲ τεύχε᾽ ἐκεῖνοι· μήτηρ δ᾽ οὔ με φίλη πρίν γ᾽ εἴα θωρήσσεσθαι
190	πρίν γ᾽ αὐτὴν ἐλθοῦσαν ἐν ὀφθαλμοῖσιν ἴδωμαι· στεῦτο γὰρ Ἡφαίστοιο πάρ᾽ οἰσέμεν ἔντεα καλά. ἄλλου δ᾽ οὔ τευ οἶδα τεῦ ἂν κλυτὰ τεύχεα δύω, εἰ μὴ Αἴαντός γε σάκος Τελαμωνιάδαο. ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὅ γ᾽ ἔλπομ᾽ ἐνὶ πρώτοισιν ὁμιλεῖ	ωσόπου να τη δουν τα μάτια μου κοντά μου εδώ να φτάνει' τι μου 'ταξε απ᾿ τον Ήφαιστο άρματα πανώρια να μου φέρει. Κι άλλον δεν ξέρω εδώ που να᾿ βαζα την ξακουστή του αρμάτα, μονάχα το σκουτάρι του Αίαντα, του γιου του Τελαμώνα. Όμως στους πρώτους λέω θα βρίσκεται τώρα κι αυτός, χαλνώντας τρογύρα απ᾿ το νεκρό του Πάτροκλου πολλούς με το κοντάρι.» Κι η γρήγορη, ανεμόποδη Ίριδα του απηλογήθη τότε: «Πως σου κρατούν και μεις το ξέρουμε την ξακουσμένη αρμάτα' μα κι έτσι ως είσαι, τρέξε, πρόβαλε στους Τρώες απ᾿ το χαντάκι' ποιος ξέρει, ομπρός σου αν δεν εδείλιαζαν, τον πόλεμο ν᾿ αφήσουν
195	ἔγχεϊ δηϊόων περὶ Πατρόκλοιο θανόντος. τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις· εὖ νυ καὶ ἡμεῖς ἴδμεν ὅ τοι κλυτὰ τεύχε᾽ ἔχονται· ἀλλ᾽ αὔτως ἐπὶ τάφρον ἰὼν Τρώεσσι φάνηθι, αἴ κέ σ᾽ ὑποδείσαντες ἀπόσχωνται πολέμοιο
200	Τρῶες, ἀναπνεύσωσι δ᾽ ἀρήϊοι υἷες Ἀχαιῶν τειρόμενοι· ὀλίγη δέ τ᾽ ἀνάπνευσις πολέμοιο. ἣ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσ᾽ ἀπέβη πόδας ὠκέα Ἶρις, αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς ὦρτο Διῒ φίλος· ἀμφὶ δ᾽ Ἀθήνη ὤμοις ἰφθίμοισι βάλ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν,	οι Τρώες, κι οι Αργίτες οι πολέμαρχοι μια στάλα ν᾿ ανασάνουν, που απόστασαν καλή στον πόλεμο κι η λίγη ανάσα ακόμα.» Αυτά είπε η γοργοπόδαρη Ίριδα, και φεύγει πίσω πάλε' τότε ο Αχιλλέας ορθός πετάχτηκε᾿ στους στέριους του ώμους πάνω ρίχνει η Αθηνά το βροντοσκούταρο το κροσσωτό, και γύρω την κεφαλή η θεά η τρισεύγενη με νέφος στεφανώνει ολόχρυσο, κι απάνω του άναβε φωτιά φλογολαμπούσα. Πώς από κάστρο ξεπετάγεται καπνός ψηλά στα ουράνια μακριάθε από νησί, που το 'ζωσαν οχτροί και το χτυπούνε, κι αυτοί όλη μέρα στήνουν πόλεμο σε λυσσασμένο αγώνα
205	ἀμφὶ δέ οἱ κεφαλῇ νέφος ἔστεφε δῖα θεάων χρύσεον, ἐκ δ᾽ αὐτοῦ δαῖε φλόγα παμφανόωσαν. ὡς δ᾽ ὅτε καπνὸς ἰὼν ἐξ ἄστεος αἰθέρ᾽ ἵκηται τηλόθεν ἐκ νήσου, τὴν δήϊοι ἀμφιμάχωνται, οἵ τε πανημέριοι στυγερῷ κρίνονται Ἄρηϊ
210	ἄστεος ἐκ σφετέρου· ἅμα δ᾽ ἠελίῳ καταδύντι πυρσοί τε φλεγέθουσιν ἐπήτριμοι, ὑψόσε δ᾽ αὐγὴ γίγνεται ἀΐσσουσα περικτιόνεσσιν ἰδέσθαι, αἴ κέν πως σὺν νηυσὶν ἄρεω ἀλκτῆρες ἵκωνται· ὣς ἀπ᾽ Ἀχιλλῆος κεφαλῆς σέλας αἰθέρ᾽ ἵκανε·	πάνω απ᾿ το κάστρο τους· μα ως έγειρε κι εχάθη ο γήλιος, τότε φωτιές ανάβουν ασταμάτητα, κι η λάμψη ξεπετιέται ' κι ανηφοράει ψηλά, οι γειτόνοι τους για να τη δουν τρογύρα,. μπορεί να 'ρθούν με τα καράβια τους να τους γλιτώσουν όμοια κι η λάμψη απ᾿ του Αχιλλέα τινάζουνταν την κεφαλή στα αιθέρια' και στο χαντάκι, απ᾿ το καστρότειχο πιο πέρα, ανέβη, αλάργα απ'τους Αργίτες, τι της μάνας του σεβαστή την ορμήνια. Κι ως εκεί πάνω εστάθη, εχούγιαξε, και χωριστά η Παλλάδα σέρνει Αθηνά φωνή, κι ανείπωτο στους Τρώες ασκώνει τρόμο. Πώς βροντερός ο αχός της σάλπιγγας γρικιέται, ως τη βαρούνε
215	στῆ δ᾽ ἐπὶ τάφρον ἰὼν ἀπὸ τείχεος, οὐδ᾽ ἐς Ἀχαιοὺς μίσγετο· μητρὸς γὰρ πυκινὴν ὠπίζετ᾽ ἐφετμήν. ἔνθα στὰς ἤϋσ᾽, ἀπάτερθε δὲ Παλλὰς Ἀθήνη φθέγξατ᾽· ἀτὰρ Τρώεσσιν ἐν ἄσπετον ὦρσε κυδοιμόν. ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἀριζήλη φωνή, ὅτε τ᾽ ἴαχε σάλπιγξ
220	ἄστυ περιπλομένων δηΐων ὕπο θυμοραϊστέων, ὣς τότ᾽ ἀριζήλη φωνὴ γένετ᾽ Αἰακίδαο. οἳ δ᾽ ὡς οὖν ἄϊον ὄπα χάλκεον Αἰακίδαο, πᾶσιν ὀρίνθη θυμός· ἀτὰρ καλλίτριχες ἵπποι ἂψ ὄχεα τρόπεον· ὄσσοντο γὰρ ἄλγεα θυμῷ.	ψηλά από κάστρο, οχτροί που το 'ζωσαν ψυχοκαταλυτάδες' όμοια βουερός ο αχός γρικήθηκε κι απ᾿ του Αχιλλέα το στόμα. Κι εκείνοι, ως του Αχιλλέα το σκούξιμο το βροντολάλο άκουσαν, μέσα βαθιά τους όλοι ετρόμαξαν᾿ και τα ωριοχήτικα άτια τη συφορά ψυχανεμίστηκαν και διαγυρνούν τ᾿ αμάξια. Κι οι αμαξολάτες τους τα σάστισαν, την άγρια φλόγα ως είδαν ψηλά από το κεφάλι αδάμαστη του αντρόκαρδου Αχιλλέα ν᾿ ανάβει—κι η Αθηνά την άναβεν, η γλαυκομάτα κόρη. Τρεις ο Αχιλλέας φορές εχούγιαξεν απ᾿ το χαντάκι απάνω, και τρεις φορές οι Τρώες τα σάστισαν κι οι ξακουστοί σύμμαχοι'
225	ἡνίοχοι δ᾽ ἔκπληγεν, ἐπεὶ ἴδον ἀκάματον πῦρ δεινὸν ὑπὲρ κεφαλῆς μεγαθύμου Πηλεΐωνος δαιόμενον· τὸ δὲ δαῖε θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη. τρὶς μὲν ὑπὲρ τάφρου μεγάλ᾽ ἴαχε δῖος Ἀχιλλεύς, τρὶς δὲ κυκήθησαν Τρῶες κλειτοί τ᾽ ἐπίκουροι.
230	ἔνθα δὲ καὶ τότ᾽ ὄλοντο δυώδεκα φῶτες ἄριστοι ἀμφὶ σφοῖς ὀχέεσσι καὶ ἔγχεσιν. αὐτὰρ Ἀχαιοὶ ἀσπασίως Πάτροκλον ὑπ᾽ ἐκ βελέων ἐρύσαντες κάτθεσαν ἐν λεχέεσσι· φίλοι δ᾽ ἀμφέσταν ἑταῖροι μυρόμενοι· μετὰ δέ σφι ποδώκης εἵπετ᾽ Ἀχιλλεὺς	κι ακόμα δώδεκα σκοτώθηκαν τρανοί αντρειωμένοι τότε απ᾿ τα ίδια τους κοντάρια κι άλογα κι οι Αργίτες απ᾿ την άλλη απ᾿ τις ριξιές μακριά τον Πάτροκλο με προθυμία τραβώντας σε νεκροκρέβατο τον ξάπλωσαν. Τρογύρα οι σύντροφοι του κλαίοντας τον ζώσαν᾿ κι ο φτερόποδος πίσω Αχιλλέας τραβούσε κι έχυνε μαύρα δάκρυα, βλέποντας τον γκαρδιακό του ακράνη σε νεκροκρέβατο να κοίτεται κονταροσπαραγμένος. Τον είχε προβοδήσει που 'φευγε με αλόγατα κι αμάξια στη μάχη, όμως ξανά δε γύρισε, να τον καλωσορίσει. Κι η Ήρα την ώρα αυτή η βοϊδόματη τον αξεκούραστο Ήλιο
235	δάκρυα θερμὰ χέων, ἐπεὶ εἴσιδε πιστὸν ἑταῖρον κείμενον ἐν φέρτρῳ δεδαϊγμένον ὀξέϊ χαλκῷ, τόν ῥ᾽ ἤτοι μὲν ἔπεμπε σὺν ἵπποισιν καὶ ὄχεσφιν ἐς πόλεμον, οὐδ᾽ αὖτις ἐδέξατο νοστήσαντα. Ἠέλιον δ᾽ ἀκάμαντα βοῶπις πότνια Ἥρη
240	πέμψεν ἐπ᾽ Ὠκεανοῖο ῥοὰς ἀέκοντα νέεσθαι· ἠέλιος μὲν ἔδυ, παύσαντο δὲ δῖοι Ἀχαιοὶ φυλόπιδος κρατερῆς καὶ ὁμοιΐου πολέμοιο. Τρῶες δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἀπὸ κρατερῆς ὑσμίνης χωρήσαντες ἔλυσαν ὑφ᾽ ἅρμασιν ὠκέας ἵππους,	να γείρει στανικώς ξαπόστειλε στου Ωκεανού το ρέμα. Κι έγειρε ο γήλιος και βασίλεψε᾿ κι οι παινεμένοι Αργίτες σχολνούν τον καταλύτη πόλεμο και το σκληρό το απάλε. Όμοια κι οι Τρώες απ᾿ την ανήμερη σφαγή κινούν και φεύγουν, και κάτω από τ᾿ αμάξια εξέζεψαν τα γρήγορα άλογα τους, κι ευτύς συνάχτηκαν για σύναξη, πριν να γνοιαστούν για δείπνο. Ορθοί στη σύναξη όλοι εστέκουνταν, κι ουδέ κανείς τολμούσε να κάτσει κάτω· έτρεμαν όλοι τους, τι είχε ο Αχιλλέας προβάλει, κι ήταν καιρό πολύ απ᾿ τον πόλεμο τον άγριο τραβηγμένος. Και πρώτος πήρε ο Πολυδάμαντας ο γνωστικός το λόγο,
245	ἐς δ᾽ ἀγορὴν ἀγέροντο πάρος δόρποιο μέδεσθαι. ὀρθῶν δ᾽ ἑσταότων ἀγορὴ γένετ᾽, οὐδέ τις ἔτλη ἕζεσθαι· πάντας γὰρ ἔχε τρόμος, οὕνεκ᾽ Ἀχιλλεὺς ἐξεφάνη, δηρὸν δὲ μάχης ἐπέπαυτ᾽ ἀλεγεινῆς. τοῖσι δὲ Πουλυδάμας πεπνυμένος ἦρχ᾽ ἀγορεύειν
250	Πανθοΐδης· ὃ γὰρ οἶος ὅρα πρόσσω καὶ ὀπίσσω· Ἕκτορι δ᾽ ἦεν ἑταῖρος, ἰῇ δ᾽ ἐν νυκτὶ γένοντο, ἀλλ᾽ ὃ μὲν ἂρ μύθοισιν, ὃ δ᾽ ἔγχεϊ πολλὸν ἐνίκα· ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν· ἀμφὶ μάλα φράζεσθε φίλοι· κέλομαι γὰρ ἔγωγε	του Πάνθου ο γιος, που και μελλούμενα και περασμένα εθώρα, μονάχα αυτός, του Εχτόρου ο σύντροφος, της ίδιας νύχτας γέννα' μα ετούτος στη βουλή εξεχώριζε, και στο κοντάρι εκείνος. Και τώρα μίλησε καλόγνωμος αναμεσό τους κι είπε: «Φίλοι, βαθιά καλολογιάστε το! Τι εγώ στο κάστρο τώρα να πάμε λέω· μην περιμένουμε τη θείαν αυγή στον κάμπο, πλάι στα καράβια᾿ και βρισκόμαστε μακριά από τα τειχιά μας' τι όσο του ασύγκριτου Αγαμέμνονα βαστούσε αμάχη ετούτος, πιο αλαφρωμένοι επολεμούσαμε με τους Αργίτες πάντα. Κι εγώ χαιρόμουνα που πλάγιαζα μπρος στα γερτά καράβια,
255	ἄστυδε νῦν ἰέναι, μὴ μίμνειν ἠῶ δῖαν ἐν πεδίῳ παρὰ νηυσίν· ἑκὰς δ᾽ ἀπὸ τείχεός εἰμεν. ὄφρα μὲν οὗτος ἀνὴρ Ἀγαμέμνονι μήνιε δίῳ τόφρα δὲ ῥηΐτεροι πολεμίζειν ἦσαν Ἀχαιοί· χαίρεσκον γὰρ ἔγωγε θοῇς ἐπὶ νηυσὶν ἰαύων
260	ἐλπόμενος νῆας αἱρησέμεν ἀμφιελίσσας. νῦν δ᾽ αἰνῶς δείδοικα ποδώκεα Πηλεΐωνα· οἷος κείνου θυμὸς ὑπέρβιος, οὐκ ἐθελήσει μίμνειν ἐν πεδίῳ, ὅθι περ Τρῶες καὶ Ἀχαιοὶ ἐν μέσῳ ἀμφότεροι μένος Ἄρηος δατέονται,	τα δρεπανόγυρτα λογιάζοντας να πάρουμε άρμενα τους. Μα τώρα του Πηλέα το γρήγορο το γιο φριχτά τρομάζω' τι είναι η καρδιά εκείνου ανημέρωτη· στον κάμπο για να μείνει δε θα θελήσει, εκεί που σμίγοντας και Τρώες μαζί κι Αργίτες στη μέση με ίδια λύσσα αλάγιαστα χτυπούνε και χτυπιούνται' θα πολεμήσει για τα ταίρια μας και για το κάστρο τώρα! Πάμε στο κάστρο πίσω, ακούστε με, τι ό,τι θα πω θα γένει: Τώρα είναι η νύχτα που σταμάτησε το γρήγορο Αχιλλέα, η αθάνατη᾿ μ᾿ αν όμως σύναυγα με τ᾿ άρματά του εκείνος μας αντικρίσει εδώ προβέλνοντας, πολλοί θα τον γνωρίσουν
265	ἀλλὰ περὶ πτόλιός τε μαχήσεται ἠδὲ γυναικῶν. ἀλλ᾽ ἴομεν προτὶ ἄστυ, πίθεσθέ μοι· ὧδε γὰρ ἔσται· νῦν μὲν νὺξ ἀπέπαυσε ποδώκεα Πηλεΐωνα ἀμβροσίη· εἰ δ᾽ ἄμμε κιχήσεται ἐνθάδ᾽ ἐόντας αὔριον ὁρμηθεὶς σὺν τεύχεσιν, εὖ νύ τις αὐτὸν
270	γνώσεται· ἀσπασίως γὰρ ἀφίξεται Ἴλιον ἱρὴν ὅς κε φύγῃ, πολλοὺς δὲ κύνες καὶ γῦπες ἔδονται Τρώων· αἲ γὰρ δή μοι ἀπ᾽ οὔατος ὧδε γένοιτο. εἰ δ᾽ ἂν ἐμοῖς ἐπέεσσι πιθώμεθα κηδόμενοί περ, νύκτα μὲν εἰν ἀγορῇ σθένος ἕξομεν, ἄστυ δὲ πύργοι	καλά. Χαρά στον που ξεφεύγοντας να μπει θα καταφέρει στην Τροία την άγια! Όμως τους πιότερους σκυλιά θα φαν κι αγιούπες από τους Τρώες εμάς. Τέτοιο άκουσμα στ᾿ αφτιά μου να μη φτάσει! Όμως τα λόγια μου αν ακούσουμε, κι ας θλίβεται η καρδιά μας, θ᾿ αναθαρρέψουμε στη σύναξη τη νύχτα εμείς, και πάλε το κάστρο οι πύργοι κι οι τετράψηλες θα διαφεντέψουν πόρτες κι οι αρμοδεμένες, στεριές πάνω τους, μακριές σφιχτές σανίδες. Και το πουρνό, τα ξημερώματα, συνάρματοι θα πάμε και θα σταθούμε απά στους πύργους μας, κι αλί του απ᾿ τα καράβια αν έρθει εδώ κι ανοίξει πόλεμο στο καστροτείχι γύρα!
275	ὑψηλαί τε πύλαι σανίδες τ᾽ ἐπὶ τῇς ἀραρυῖαι μακραὶ ἐΰξεστοι ἐζευγμέναι εἰρύσσονται· πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες στησόμεθ᾽ ἂμ πύργους· τῷ δ᾽ ἄλγιον, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσιν ἐλθὼν ἐκ νηῶν περὶ τείχεος ἄμμι μάχεσθαι.
280	ἂψ πάλιν εἶσ᾽ ἐπὶ νῆας, ἐπεί κ᾽ ἐριαύχενας ἵππους παντοίου δρόμου ἄσῃ ὑπὸ πτόλιν ἠλασκάζων· εἴσω δ᾽ οὔ μιν θυμὸς ἐφορμηθῆναι ἐάσει, οὐδέ ποτ᾽ ἐκπέρσει· πρίν μιν κύνες ἀργοὶ ἔδονται. τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ·	Πίσω στα πλοία θα γύρει, τ᾿ άτια του τα ορθόλαιμα μονάχα που θα κουράσει πηγαινόρχοντας κάτω απ᾿ το κάστρο ολούθε. Μα μέσα να 'μπει, το κουράγιο του δε θα βαστήξει, κι ούτε θα το πατήσει᾿ οι σκύλοι οι γρήγοροι πιο πρώτα θα τον φάνε.» Και τότε ο κρανοσείστης Έχτορας ταυροκοιτώντας του 'πε' «Όσα μας είπες, Πολυδάμαντα, καθόλου δε μ᾿ αρέσουν' που λες γυρνώντας μες στο κάστρο μας να στριμωχτούμε πάλε. Κλεισμένοι ακόμα δε χορτάσατε στους πύργους να 'στε μέσα; Στα χρόνια τα παλιά πολύχρυσο, πολύχαλκο ακουγόταν του Πρίαμου το καστρί περίγυρα στα στόματα του κόσμου'
285	Πουλυδάμα σὺ μὲν οὐκέτ᾽ ἐμοὶ φίλα ταῦτ᾽ ἀγορεύεις, ὃς κέλεαι κατὰ ἄστυ ἀλήμεναι αὖτις ἰόντας. ἦ οὔ πω κεκόρησθε ἐελμένοι ἔνδοθι πύργων; πρὶν μὲν γὰρ Πριάμοιο πόλιν μέροπες ἄνθρωποι πάντες μυθέσκοντο πολύχρυσον πολύχαλκον·
290	νῦν δὲ δὴ ἐξαπόλωλε δόμων κειμήλια καλά, πολλὰ δὲ δὴ Φρυγίην καὶ Μῃονίην ἐρατεινὴν κτήματα περνάμεν᾽ ἵκει, ἐπεὶ μέγας ὠδύσατο Ζεύς. νῦν δ᾽ ὅτε πέρ μοι ἔδωκε Κρόνου πάϊς ἀγκυλομήτεω κῦδος ἀρέσθ᾽ ἐπὶ νηυσί, θαλάσσῃ τ᾽ ἔλσαι Ἀχαιούς,	μα τώρα πια απ᾿ τα σπίτια εχάθηκαν οι πλούσιοι θησαυροί μας' πολλά πουλήθηκαν και πέρασαν στη Μαιονία την ώρια και στη Φρυγία, τι η οργή μας έζωσε του Δία του τρισμεγάλου. Τώρα, του Κρόνου ο γιος του πίβουλου που πλάι στα πλοία μου δίνει δόξα να πάρω, και στη θάλασσα να σπρώξω τους Αργίτες. μπρος στο λαό βουλές᾿ ανέμυαλε, μην ξεστομίζεις τέτοιες! Μαζί σου Τρώας κανείς δεν έρχεται, τι δε θα τον αφήσω. Μα τώρα ελάτε, ομπρός, το λόγο μου ν᾿ ακούσουμε όλοι θέλω: Δειπνήστε τώρα μες στο στράτεμα, στο λόχο του ο καθένας, κι ας μην ξεχνά κανείς τη βάρδια του, κι όλοι σας ξύπνιοι πάντα.
295	νήπιε μηκέτι ταῦτα νοήματα φαῖν᾽ ἐνὶ δήμῳ· οὐ γάρ τις Τρώων ἐπιπείσεται· οὐ γὰρ ἐάσω. ἀλλ᾽ ἄγεθ᾽ ὡς ἂν ἐγὼ εἴπω, πειθώμεθα πάντες. νῦν μὲν δόρπον ἕλεσθε κατὰ στρατὸν ἐν τελέεσσι, καὶ φυλακῆς μνήσασθε, καὶ ἐγρήγορθε ἕκαστος·
300	Τρώων δ᾽ ὃς κτεάτεσσιν ὑπερφιάλως ἀνιάζει, συλλέξας λαοῖσι δότω καταδημοβορῆσαι· τῶν τινὰ βέλτερόν ἐστιν ἐπαυρέμεν ἤ περ Ἀχαιούς. πρῶϊ δ᾽ ὑπηοῖοι σὺν τεύχεσι θωρηχθέντες νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα.	Κι αν Τρώας κανείς περίσσια γνοιάζεται τι θα γενεί το βιος του, ας το χαρίσει στους ανθρώπους μας, να φαγωθεί απ᾿ τον κόσμο· να το χαρούμε εμείς καλύτερα παρά κανείς Αργίτης. Και το πουρνό, τα ξημερώματα, συνάρματοι θα πάμε τον άγριον Άρη να σηκώσουμε μπρος στα βαθιά καράβια. Κι αν ο Αχιλλέας μαθές ο αντρόψυχος απ᾿ τα καράβια ασκώθη, αλί του, αν κάμει να 'ρθει! Αντίκρυ του δειλιώντας δε θα φύγω απ᾿ τον κακόκραχτο τον πόλεμο, μον᾿ θα σταθώ μπροστά του, και ποιος το ξέρει ποιος θα κέρδιζε, για αυτός για εγώ, τη νίκη· τι ο Άρης σε χάρες είναι αμάθητος, κι όποιος χτυπάει χτυπά τον.»
305	εἰ δ᾽ ἐτεὸν παρὰ ναῦφιν ἀνέστη δῖος Ἀχιλλεύς, ἄλγιον αἴ κ᾽ ἐθέλῃσι τῷ ἔσσεται· οὔ μιν ἔγωγε φεύξομαι ἐκ πολέμοιο δυσηχέος, ἀλλὰ μάλ᾽ ἄντην στήσομαι, ἤ κε φέρῃσι μέγα κράτος, ἦ κε φεροίμην. ξυνὸς Ἐνυάλιος, καί τε κτανέοντα κατέκτα.
310	ὣς Ἕκτωρ ἀγόρευ᾽, ἐπὶ δὲ Τρῶες κελάδησαν νήπιοι· ἐκ γάρ σφεων φρένας εἵλετο Παλλὰς Ἀθήνη. Ἕκτορι μὲν γὰρ ἐπῄνησαν κακὰ μητιόωντι, Πουλυδάμαντι δ᾽ ἄρ᾽ οὔ τις ὃς ἐσθλὴν φράζετο βουλήν. δόρπον ἔπειθ᾽ εἵλοντο κατὰ στρατόν· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ	Αυτά είπεν ο Έχτορας, και χούγιαξαν οι Τρώες συναγρικώντας, οι ανέμυαλοι! Το νου τους σάλεψε τότε η Αθηνά η Παλλάδα, που πήγαν κι άκουσαν τον Έχτορα, στραβή κι ας είχε γνώμη, όμως κανείς τον Πολυδάμαντα, που γνωστικά εμιλούσε. Δειπνούν μετά μέσα στο στράτεμα᾿ κι οι Αργίτες απ᾿ την άλλη με βόγγους και φωνές τον Πάτροκλο θρηνούσαν όλη νύχτα. Και πρώτος ο Αχιλλέας εκίνησε πικρό το μοιρολόγι, τα χέρια τ᾿ αντροφόνα απλώνοντας στου συντρόφου του απάνω τα στήθη, κι όλο πικροστέναζε, σα λιόντας μακροχήτης, που σε ρουμάνι αφήκε μόνα τους τα λιονταρόπουλά του,
315	παννύχιοι Πάτροκλον ἀνεστενάχοντο γοῶντες. τοῖσι δὲ Πηλεΐδης ἁδινοῦ ἐξῆρχε γόοιο χεῖρας ἐπ᾽ ἀνδροφόνους θέμενος στήθεσσιν ἑταίρου πυκνὰ μάλα στενάχων ὥς τε λὶς ἠϋγένειος, ᾧ ῥά θ᾽ ὑπὸ σκύμνους ἐλαφηβόλος ἁρπάσῃ ἀνὴρ
320	ὕλης ἐκ πυκινῆς· ὃ δέ τ᾽ ἄχνυται ὕστερος ἐλθών, πολλὰ δέ τ᾽ ἄγκε᾽ ἐπῆλθε μετ᾽ ἀνέρος ἴχνι᾽ ἐρευνῶν εἴ ποθεν ἐξεύροι· μάλα γὰρ δριμὺς χόλος αἱρεῖ· ὣς ὃ βαρὺ στενάχων μετεφώνεε Μυρμιδόνεσσιν· ὢ πόποι ἦ ῥ᾽ ἅλιον ἔπος ἔκβαλον ἤματι κείνῳ	κι αλαφοκυνηγός του τ᾿ άρπαξε, κι αυτός μετά μανιάζει· μες στα λαγκάδια τρέχει ψάχνοντας του κυνηγού τ᾿ αχνάρια, κάπου αν τον βρεί μαθές, κι ανήμερη φουντώνει λύσσα εντός του' όμοια κι αυτός βαριά στενάζοντας μιλάει στους Μυρμιδόνες: «Ωχού μου, ξιπασμένο που 'βγαλα τη μέρα εκείνη λόγο, που τον τρανό Μενοίτιο γκάρδιωνα, στο αρχοντικό μας μέσα, τάχα την Τροία που ο γιος του θα 'παιρνε, και πίσω στην Οπούντα με ταιριασμένο θα τον έφερνα λαχίδι από τα κούρσα. Μα των θνητών ο Δίας δεν τέλεψε ποτέ τις γνώμες όλες" τι είναι γραφτό ν᾿ αλικοβάψουμε την ίδια γη κι οι δυο μας,
325	θαρσύνων ἥρωα Μενοίτιον ἐν μεγάροισι· φῆν δέ οἱ εἰς Ὀπόεντα περικλυτὸν υἱὸν ἀπάξειν Ἴλιον ἐκπέρσαντα, λαχόντα τε ληΐδος αἶσαν. ἀλλ᾽ οὐ Ζεὺς ἄνδρεσσι νοήματα πάντα τελευτᾷ· ἄμφω γὰρ πέπρωται ὁμοίην γαῖαν ἐρεῦσαι
330	αὐτοῦ ἐνὶ Τροίῃ, ἐπεὶ οὐδ᾽ ἐμὲ νοστήσαντα δέξεται ἐν μεγάροισι γέρων ἱππηλάτα Πηλεὺς οὐδὲ Θέτις μήτηρ, ἀλλ᾽ αὐτοῦ γαῖα καθέξει. νῦν δ᾽ ἐπεὶ οὖν Πάτροκλε σεῦ ὕστερος εἶμ᾽ ὑπὸ γαῖαν, οὔ σε πρὶν κτεριῶ πρίν γ᾽ Ἕκτορος ἐνθάδ᾽ ἐνεῖκαι	στην Τροίαν έδώ᾿ κι εγώ δε μέλλεται στο σπίτι μας να γύρω, να με δεχτεί ο Πηλέας χαρούμενος, ο γέρο αλογολάτης, μήτε κι η μάνα η Θέτη᾿ ο τάφος μου με καρτερεί εδώ πέρα. Όμως στη γης αφού είναι, Πάτροκλε, να μπω μετά από σένα, δε θα σε θάψω εγώ πριν του Έχτορα πιο πρώτα εδώ να φέρω, του αντρόκαρδου φονιά σου, τ᾿ άρματα μαζί με το κεφάλι· κι ακόμα δώδεκα αρχοντόπουλα μπροστά από την πυρά σου των Τρωών θα σφάξω, τι μου φρένιασε τα σπλάχνα ο σκοτωμός σου. Μπρος στα γερακομύτικα άρμενα θα κοίτεσαι έτσι ωστόσο, και γύρα σου θα κλαιν βαθύζωνες της Δαρδανίας γυναίκες
335	τεύχεα καὶ κεφαλὴν μεγαθύμου σοῖο φονῆος· δώδεκα δὲ προπάροιθε πυρῆς ἀποδειροτομήσω Τρώων ἀγλαὰ τέκνα σέθεν κταμένοιο χολωθείς. τόφρα δέ μοι παρὰ νηυσὶ κορωνίσι κείσεαι αὔτως, ἀμφὶ δὲ σὲ Τρῳαὶ καὶ Δαρδανίδες βαθύκολποι
340	κλαύσονται νύκτάς τε καὶ ἤματα δάκρυ χέουσαι, τὰς αὐτοὶ καμόμεσθα βίηφί τε δουρί τε μακρῷ πιείρας πέρθοντε πόλεις μερόπων ἀνθρώπων. ὣς εἰπὼν ἑτάροισιν ἐκέκλετο δῖος Ἀχιλλεὺς ἀμφὶ πυρὶ στῆσαι τρίποδα μέγαν, ὄφρα τάχιστα	και της Τρωάδας, ολομούσκευτες στα δάκρυα νύχτα μέρα, αυτές που εμείς οι δυο παλεύοντας με το μακρύ κοντάρι και την αντρεία μας τις κερδίσαμε, πλούσια πατώντας κάστρα.» Είπε o Αχιλλέας ο αρχοντογέννητος, και πρόσταξε να στήσουν πα στη φωτιά μεγάλο τρίποδο λεβέτι οι σύντροφοι του, γοργά να πλύνουν απ᾿ τον Πάτροκλο το ματωμένο λύθρο. Κι αυτοί το λουτρολέβετο έστησαν στη λαμπαδούσα φλόγα, νερό το γέμισαν, και κάτωθε πήραν δαυλιά κι άναψαν. Κι η φλόγα την κοιλιά περίζωσε του λεβετιού, και πήρε να χλιαίνει το νερό᾿ σαν έβρασε στο αστραφτερό μπακίρι,
345	Πάτροκλον λούσειαν ἄπο βρότον αἱματόεντα. οἳ δὲ λοετροχόον τρίποδ᾽ ἵστασαν ἐν πυρὶ κηλέῳ, ἐν δ᾽ ἄρ᾽ ὕδωρ ἔχεαν, ὑπὸ δὲ ξύλα δαῖον ἑλόντες. γάστρην μὲν τρίποδος πῦρ ἄμφεπε, θέρμετο δ᾽ ὕδωρ· αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ ζέσσεν ὕδωρ ἐνὶ ἤνοπι χαλκῷ,
350	καὶ τότε δὴ λοῦσάν τε καὶ ἤλειψαν λίπ᾽ ἐλαίῳ, ἐν δ᾽ ὠτειλὰς πλῆσαν ἀλείφατος ἐννεώροιο· ἐν λεχέεσσι δὲ θέντες ἑανῷ λιτὶ κάλυψαν ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς, καθύπερθε δὲ φάρεϊ λευκῷ. παννύχιοι μὲν ἔπειτα πόδας ταχὺν ἀμφ᾽ Ἀχιλῆα	τον λούσαν έπειτα, τον άλειψαν με μυρωμένο λάδι, και με αλοιφή ως απάνω εννιάχρονη γέμισαν τις πληγές του' μετά σε στρώμα τον εξάπλωσαν, ψιλό σεντόνι ρίχνουν, κι ακέριο από κορφής τον σκέπασαν, και μια αντρομίδα απάνω' κι ολονυχτίς θρηνούσαν έπειτα τον Πάτροκλο με βόγγους οι Μυρμιδόνες, στο φτερόποδο τον Αχιλλέα τρογύρα. Και τότε ο Δίας στην Ήρα εμίλησε, που 'χε αδερφή και ταίρι: «Ήρα βοϊδόματη, τον πέτυχες και πάλε το σκοπό σου, και το φτερόποδο ξεσήκωσες τον Αχιλλέα, σα να 'ταν τους Αχαιούς τους μακρομάλληδες να 'χες γεννήσει ατή σου.»
355	Μυρμιδόνες Πάτροκλον ἀνεστενάχοντο γοῶντες· Ζεὺς δ᾽ Ἥρην προσέειπε κασιγνήτην ἄλοχόν τε· ἔπρηξας καὶ ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη ἀνστήσασ᾽ Ἀχιλῆα πόδας ταχύν· ἦ ῥά νυ σεῖο ἐξ αὐτῆς ἐγένοντο κάρη κομόωντες Ἀχαιοί.
360	τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα βοῶπις πότνια Ἥρη· αἰνότατε Κρονίδη ποῖον τὸν μῦθον ἔειπες. καὶ μὲν δή πού τις μέλλει βροτὸς ἀνδρὶ τελέσσαι, ὅς περ θνητός τ᾽ ἐστὶ καὶ οὐ τόσα μήδεα οἶδε· πῶς δὴ ἔγωγ᾽, ἥ φημι θεάων ἔμμεν ἀρίστη,	Και τότε η σεβαστή του απάντησε βοϊδόματη Ήρα κι είπε: « Υγιέ του Κρόνου τρομερότατε, τι λόγια αυτά που κρένεις; Μπορεί σε κάποιον κι ένας άνθρωπος να κάνει ό,τι ποθήσει, που "ναι θνητός και μες στα φρένα του λειψοί 'ναι οι στοχασμοί του. Και πώς εγώ, που απ᾿ τις αθάνατες η πιο τρανή λογιέμαι και για τα δυο, και για τη φύτρα μου και που δικό σου ταίρι με λένε, κι όλους τους αθάνατους εσύ τους αφεντεύεις, να μην μπορώ στους Τρώες που εμίσησα το χαλασμό να φέρω;» Έτσι μιλούσαν συνάλληλος τους εκείνοι οι δυο, κι ωστόσο η Θέτη η χιοναστράγαλη έφτανε στο αρχοντικό του Ηφαίστου,
365	ἀμφότερον γενεῇ τε καὶ οὕνεκα σὴ παράκοιτις κέκλημαι, σὺ δὲ πᾶσι μετ᾽ ἀθανάτοισιν ἀνάσσεις, οὐκ ὄφελον Τρώεσσι κοτεσσαμένη κακὰ ῥάψαι; ὣς οἳ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον· Ἡφαίστου δ᾽ ἵκανε δόμον Θέτις ἀργυρόπεζα
370	ἄφθιτον ἀστερόεντα μεταπρεπέ᾽ ἀθανάτοισι χάλκεον, ὅν ῥ᾽ αὐτὸς ποιήσατο κυλλοποδίων. τὸν δ᾽ εὗρ᾽ ἱδρώοντα ἑλισσόμενον περὶ φύσας σπεύδοντα· τρίποδας γὰρ ἐείκοσι πάντας ἔτευχεν ἑστάμεναι περὶ τοῖχον ἐϋσταθέος μεγάροιο,	που απ᾿ όλων των θεών ξεχώριζε, στραφταλιστό, αναιώνιο, κι όλο χαλκό, που ο Κουτσοπόδαρος το 'χε φτιαγμένο ατός του. Να πηγαινόρχεται τον πέτυχε στα φυσερά ιδρωμένος με βιάση, τι είκοσι μαστόρευε μονοφορας τριπόδια, Στο στέριο γύρω αρχονταρίκι του να στέκουν τοίχο τοίχο. Μαλαματένιες ρόδες άρμοζε στου καθενού τον πάτο, μες στων θεών μοναχοσάλευτα τη σύναξη να μπαίνουν και πίσω να γυρνούν στο σπίτι του—που να σαστίζει ο νους σου! Στο τέλος της δουλειάς του εβρίσκουνταν᾿ τα πλουμιστά μονάχα. τ᾿ αφτιά απόμεναν τούτα ετοίμαζε και τα καρφιά χτυπούσε.
375	χρύσεα δέ σφ᾽ ὑπὸ κύκλα ἑκάστῳ πυθμένι θῆκεν, ὄφρά οἱ αὐτόματοι θεῖον δυσαίατ᾽ ἀγῶνα ἠδ᾽ αὖτις πρὸς δῶμα νεοίατο θαῦμα ἰδέσθαι. οἳ δ᾽ ἤτοι τόσσον μὲν ἔχον τέλος, οὔατα δ᾽ οὔ πω δαιδάλεα προσέκειτο· τά ῥ᾽ ἤρτυε, κόπτε δὲ δεσμούς.
380	ὄφρ᾽ ὅ γε ταῦτ᾽ ἐπονεῖτο ἰδυίῃσι πραπίδεσσι, τόφρά οἱ ἐγγύθεν ἦλθε θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα. τὴν δὲ ἴδε προμολοῦσα Χάρις λιπαροκρήδεμνος καλή, τὴν ὤπυιε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις· ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·	Κι ως έτσι αυτά ο θεός μαστόρευε με τη σοφή του τέχνη, έφτασε η Θέτη, η χιοναστράγαλη θεά, στο αρχοντικό του. Πρώτη την είδε η Χάρη βγαίνοντας η στραφτομαντιλούσα, η λιόγεννη του Κουτσοπόδαρου του ξακουστού γυναίκα᾿ σφίγγει το χέρι της, την έκραξε κι αυτά της λέει τα λόγια: « Τί τάχα να σε φέρνει σπίτι μας, μακρομαντούσα Θέτη, σεβάσμια κι ακριβή; Δεν έρχεσαι συχνά εδώ πέρα αλήθεια. Μον᾿ έλα, ας μπούμε μέσα, ακλούθα μου, να σε φιλέψω που 'ρθες.» Ως είπε αυτά η θεά η πανέμνοστη, τη συνεμπάζει μέσα, σε ασημοκάρφωτο την έβαλε θρονί για να καθίσει,
385	τίπτε Θέτι τανύπεπλε ἱκάνεις ἡμέτερον δῶ αἰδοίη τε φίλη τε; πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις. ἀλλ᾽ ἕπεο προτέρω, ἵνα τοι πὰρ ξείνια θείω. ὣς ἄρα φωνήσασα πρόσω ἄγε δῖα θεάων. τὴν μὲν ἔπειτα καθεῖσεν ἐπὶ θρόνου ἀργυροήλου
390	καλοῦ δαιδαλέου· ὑπὸ δὲ θρῆνυς ποσὶν ἦεν· κέκλετο δ᾽ Ἥφαιστον κλυτοτέχνην εἶπέ τε μῦθον· Ἥφαιστε πρόμολ᾽ ὧδε· Θέτις νύ τι σεῖο χατίζει. τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις· ἦ ῥά νύ μοι δεινή τε καὶ αἰδοίη θεὸς ἔνδον,	πανώριο, ξομπλιαστό, με κάτωθε προσκάμνι για τα πόδια, και κάλεσε τον Ήφαιστο έπειτα, τον ξακουστό τεχνίτη: «Ήφαιστε, ως είσαι τώρα, πρόβαλε, κι η Θέτη σ᾿ έχει ανάγκη.» Κι ο ξακουσμένος κουτσοπόδαρος θεός απηλογήθη: « Θεά ακριβή και πολυσέβαστη στο σπίτι μου ήρθε αλήθεια' τι αυτή απ᾿ τη συφορά με γλίτωσε, σαν έπεφτα ψηλάθε, κι ήταν η μάνα μου η ξαδιάντροπη που ζήταε να με κρύψει, τι ήμουν κουτσός· και λέω θα πάθαινα κακά μεγάλα τότε, βαθιά αν δε μ᾿ έκλεινε στον κόρφο της η Θέτη, κι η Ευρυνόμη, που ο Ωκεανός ο κυκλορέματος πατέρας της λογιέται.
395	ἥ μ᾽ ἐσάωσ᾽ ὅτε μ᾽ ἄλγος ἀφίκετο τῆλε πεσόντα μητρὸς ἐμῆς ἰότητι κυνώπιδος, ἥ μ᾽ ἐθέλησε κρύψαι χωλὸν ἐόντα· τότ᾽ ἂν πάθον ἄλγεα θυμῷ, εἰ μή μ᾽ Εὐρυνόμη τε Θέτις θ᾽ ὑπεδέξατο κόλπῳ Εὐρυνόμη θυγάτηρ ἀψορρόου Ὠκεανοῖο.
400	τῇσι παρ᾽ εἰνάετες χάλκευον δαίδαλα πολλά, πόρπας τε γναμπτάς θ᾽ ἕλικας κάλυκάς τε καὶ ὅρμους ἐν σπῆϊ γλαφυρῷ· περὶ δὲ ῥόος Ὠκεανοῖο ἀφρῷ μορμύρων ῥέεν ἄσπετος· οὐδέ τις ἄλλος ᾔδεεν οὔτε θεῶν οὔτε θνητῶν ἀνθρώπων,	Χρόνους εννιά κοντά τους χάλκευα λογής λογής στολίδια' θηλύκια και βραχιόλια εδούλευα, γιορντάνια, σκουλαρίκια, μες στη βαθιά σπηλιά᾿ και γύρα της του Ωκεανού το ρέμα με αφρούς βροντοκυλούσε απέραντο᾿ κι ουδέ κανένας άλλος Θεός εδώ πως ήμουν κάτεχε για και θνητός, μονάχα η Θέτη κι η Ευρυνόμη το 'ξεραν, που μ᾿ είχανε γλιτώσει. Σωστό λοιπόν, σαν ήρθε σπίτι μου, για τη ζωή που μου 'χε γλιτώσει τότε, την ωριόμαλλη να ξεπλερώσω Θέτη. Εσύ να τη φιλέψεις κοίταξε τώρα ως ταιριάζει, ωσόπου τα φυσερά και τ᾿ άλλα σύνεργα να βάλω εγώ στην άκρα.»
405	ἀλλὰ Θέτις τε καὶ Εὐρυνόμη ἴσαν, αἵ μ᾽ ἐσάωσαν. ἣ νῦν ἡμέτερον δόμον ἵκει· τώ με μάλα χρεὼ πάντα Θέτι καλλιπλοκάμῳ ζῳάγρια τίνειν. ἀλλὰ σὺ μὲν νῦν οἱ παράθες ξεινήϊα καλά, ὄφρ᾽ ἂν ἐγὼ φύσας ἀποθείομαι ὅπλά τε πάντα.
410	καὶ ἀπ᾽ ἀκμοθέτοιο πέλωρ αἴητον ἀνέστη χωλεύων· ὑπὸ δὲ κνῆμαι ῥώοντο ἀραιαί. φύσας μέν ῥ᾽ ἀπάνευθε τίθει πυρός, ὅπλά τε πάντα λάρνακ᾽ ἐς ἀργυρέην συλλέξατο, τοῖς ἐπονεῖτο· σπόγγῳ δ᾽ ἀμφὶ πρόσωπα καὶ ἄμφω χεῖρ᾽ ἀπομόργνυ	Είπε, κι απ᾿ του αμονιού το κούτσουρο σηκώθη ο γαύρος γίγας κουτσαίνοντας, με ορμή τ᾿ αδύναμα κουνώντας αντικνήμια. Τα φυσερά απ᾿ τη φλόγα ετράβηξε, με βιάση συμμαζεύει τ᾿ άλλα του σύνεργα που εδούλευε μες σε αργυρή κασέλα, και με σφουγγάρι ολούθε σκούπισε το πρόσωπο, τα χέρια, το γερό σβέρκο και τα στήθη του τα μαλλιαρά᾿ και ντύθη με το χιτώνα, κι άδραξε ύστερα χοντρό ραβδί και βγήκε κουτσαίνοντας· και τρέχαν δίπλα του ν᾿ ανεβαστούν το ρήγα χρυσές δυο βάγιες, απαράλλαχτες με ζωντανές κοπέλες· ξυπνάδα και μιλιά και δύναμη, τα 'χουν κι αυτές, κι ακόμα
415	αὐχένα τε στιβαρὸν καὶ στήθεα λαχνήεντα, δῦ δὲ χιτῶν᾽, ἕλε δὲ σκῆπτρον παχύ, βῆ δὲ θύραζε χωλεύων· ὑπὸ δ᾽ ἀμφίπολοι ῥώοντο ἄνακτι χρύσειαι ζωῇσι νεήνισιν εἰοικυῖαι. τῇς ἐν μὲν νόος ἐστὶ μετὰ φρεσίν, ἐν δὲ καὶ αὐδὴ
420	καὶ σθένος, ἀθανάτων δὲ θεῶν ἄπο ἔργα ἴσασιν. αἳ μὲν ὕπαιθα ἄνακτος ἐποίπνυον· αὐτὰρ ὃ ἔρρων πλησίον, ἔνθα Θέτις περ, ἐπὶ θρόνου ἷζε φαεινοῦ, ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε· τίπτε Θέτι τανύπεπλε ἱκάνεις ἡμέτερον δῶ	οι αθάνατοι θεοί τους έμαθαν πάσα γυναικεία τέχνη. Και τώρα ανεβαστούσαν πρόθυμα το ρήγα τους, κι εκείνος στη Θέτη πλάι με κόπο κάθεται πα σε θρονί άστροβόλο, σφίγγει το χέρι της, την έκραξε κι αυτά της λέει τα λόγια: ' « Τι τάχα να σε φέρνει σπίτι μας, μακρομαντούσα Θέτη, σεβάσμια κι ακριβή; Δεν έρχεσαι συχνά εδώ πέρα αλήθεια. Τι έχεις στο νου σου πες, κι ολόκαρδα θα κάμω εγώ ό,τι θέλεις, μονάχα να περνά απ᾿ το χέρι μου και να μπορεί να γένει.» Και τότε η Θέτιδα με κλάματα του απηλογήθη κι είπε: «Ήφαιστε, απ᾿ όσες ζουν στον Όλυμπο θεές καμιά τους είναι
425	αἰδοίη τε φίλη τε; πάρος γε μὲν οὔ τι θαμίζεις. αὔδα ὅ τι φρονέεις· τελέσαι δέ με θυμὸς ἄνωγεν, εἰ δύναμαι τελέσαι γε καὶ εἰ τετελεσμένον ἐστίν. τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα Θέτις κατὰ δάκρυ χέουσα· Ἥφαιστ᾽, ἦ ἄρα δή τις, ὅσαι θεαί εἰσ᾽ ἐν Ὀλύμπῳ,
430	τοσσάδ᾽ ἐνὶ φρεσὶν ᾗσιν ἀνέσχετο κήδεα λυγρὰ ὅσσ᾽ ἐμοὶ ἐκ πασέων Κρονίδης Ζεὺς ἄλγε᾽ ἔδωκεν; ἐκ μέν μ᾽ ἀλλάων ἁλιάων ἀνδρὶ δάμασσεν Αἰακίδῃ Πηλῆϊ, καὶ ἔτλην ἀνέρος εὐνὴν πολλὰ μάλ᾽ οὐκ ἐθέλουσα. ὃ μὲν δὴ γήραϊ λυγρῷ	που τόσες πίκρες να ποτίστηκε βαριές στα σωθικά της, όσες σε μένα ο Δίας εμοίρασε, του Κρόνου ο γιος, απ᾿ όλες; Απ᾿ τις νεράιδες όλες πάντρεψε μονάχα εμένα με άντρα θνητό, με τον Πηλέα, και βάστηξα μ᾿ έναν θνητό να πέφτω μαζί στο στρώμα, κι ας μην το 'θελα. Τώρα στο σπίτι εκείνος μες σ᾿ έρμα κοίτεται γεράματα, κι εγώ έχω πίκρες άλλες: Γέννησα υγιό μ᾿ αυτόν κι ανάθρεψα, στους αντρειωμένους πρώτο, κι ως τρυφερό κλωνάρι ανάδωσε᾿ κι εγώ, που ανάστησα τον σα ροδαμό που ξεπετάχτηκε σε χωραφιού τον όχτο, πάνω στα πλοία τα δρεπανόγυρτα στην Τροία τον έχω στείλει,
435	κεῖται ἐνὶ μεγάροις ἀρημένος, ἄλλα δέ μοι νῦν, υἱὸν ἐπεί μοι δῶκε γενέσθαί τε τραφέμεν τε ἔξοχον ἡρώων· ὃ δ᾽ ἀνέδραμεν ἔρνεϊ ἶσος· τὸν μὲν ἐγὼ θρέψασα φυτὸν ὣς γουνῷ ἀλωῆς νηυσὶν ἐπιπροέηκα κορωνίσιν Ἴλιον εἴσω
440	Τρωσὶ μαχησόμενον· τὸν δ᾽ οὐχ ὑποδέξομαι αὖτις οἴκαδε νοστήσαντα δόμον Πηλήϊον εἴσω. ὄφρα δέ μοι ζώει καὶ ὁρᾷ φάος ἠελίοιο ἄχνυται, οὐδέ τί οἱ δύναμαι χραισμῆσαι ἰοῦσα. κούρην ἣν ἄρα οἱ γέρας ἔξελον υἷες Ἀχαιῶν,	τους Τρώες να πολεμήσει. Αλίμονο, δε θα τον δω να γέρνει στο πατρικό ξοπίσω σπίτι του, να τον καλωσορίσω! Μα κι όσο ακόμα ζει και χαίρεται το φως του γήλιου, πάντα τραβάει καημούς, κι ουδέ πηγαίνοντας μπορώ να τον συντράμω. Την κόρη, οι Αργίτες που του διάλεξαν γι᾿ αρχοντομοίρι πρώτα, μέσ᾿ απ᾿ τα χέρια του ο Αγαμέμνονας την πήρε πίσω ο γαύρος, κι έλιωνε ο γιος μου από τον πόνο της· κι ωστόσο τους Αργίτες οι Τρώες στις πρύμνες πάνω εστρίμωξαν, κι ουδέ και τους άφηναν όξω να βγουν και τότε πρόσπεσαν στα πόδια του οι γερόντοι απ᾿ τους Αργίτες, κι αξετίμητα του τάζαν πλήθια δώρα.
445	τὴν ἂψ ἐκ χειρῶν ἕλετο κρείων Ἀγαμέμνων. ἤτοι ὃ τῆς ἀχέων φρένας ἔφθιεν· αὐτὰρ Ἀχαιοὺς Τρῶες ἐπὶ πρύμνῃσιν ἐείλεον, οὐδὲ θύραζε εἴων ἐξιέναι· τὸν δὲ λίσσοντο γέροντες Ἀργείων, καὶ πολλὰ περικλυτὰ δῶρ᾽ ὀνόμαζον.
450	ἔνθ᾽ αὐτὸς μὲν ἔπειτ᾽ ἠναίνετο λοιγὸν ἀμῦναι, αὐτὰρ ὃ Πάτροκλον περὶ μὲν τὰ ἃ τεύχεα ἕσσε, πέμπε δέ μιν πόλεμον δέ, πολὺν δ᾽ ἅμα λαὸν ὄπασσε. πᾶν δ᾽ ἦμαρ μάρναντο περὶ Σκαιῇσι πύλῃσι· καί νύ κεν αὐτῆμαρ πόλιν ἔπραθον, εἰ μὴ Ἀπόλλων	Κι αυτός απ᾿ το κακό δε δέχτηκε να τους γλιτώσει ατός του, μα είπε στον Πάτροκλο και ζώστηκε την εδική του αρμάτα, και τον ξαπόστειλε στον πόλεμο, κι άλλους πολλούς μαζί του. Κι ολημερίς έστησαν πόλεμο στο Ζερβοπόρτι γύρα· και μες στη μέρα εκείνη θα 'παιρναν το κάστρο, αν του Μενοίτιου το γαύρο γιο, πολλούς που ερήμαξε, στους μπροστομάχους μέσα δε σκότωνεν ο Φοίβος, δίνοντας στον Έχτορα τη νίκη. Γι᾿ αυτό και φτάνω εδώ, στα γόνατα να σου προσπέσω. αν θέλεις κράνος στο γιο μου το λιγόχρονο να δώσεις και σκουτάρι κι ώριες κνημίδες, στους αστράγαλους σφιγμένες με θηλύκια,
455	πολλὰ κακὰ ῥέξαντα Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν ἔκταν᾽ ἐνὶ προμάχοισι καὶ Ἕκτορι κῦδος ἔδωκε. τοὔνεκα νῦν τὰ σὰ γούναθ᾽ ἱκάνομαι, αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα υἱεῖ ἐμῷ ὠκυμόρῳ δόμεν ἀσπίδα καὶ τρυφάλειαν καὶ καλὰς κνημῖδας ἐπισφυρίοις ἀραρυίας
460	καὶ θώρηχ᾽· ὃ γὰρ ἦν οἱ ἀπώλεσε πιστὸς ἑταῖρος Τρωσὶ δαμείς· ὃ δὲ κεῖται ἐπὶ χθονὶ θυμὸν ἀχεύων. τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις· θάρσει· μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων. αἲ γάρ μιν θανάτοιο δυσηχέος ὧδε δυναίμην	και θώρακα᾿ ό δικός του εχάθηκεν απ᾿ τον πιστό του ακράνη, που οι Τρώες σκότωσαν, κι έτσι κοίτεται στη γη φαρμακωμένος.» Κι ο ξακουσμένος Κουτσοπόδαρος απηλογιά της δίνει: « Κάνε κουράγιο και μη γνοιάζεσαι για τούτα στην καρδιά σου. Να 'ταν να μπορούν απ᾿ το θάνατο μακριά τον οργισμένο να τον γλιτώσω, σύντας η άσπλαχνη θα τον ζυγώνει Μοίρα, όσο 'ναι αλήθεια αρμάτα ατίμητη πως θα 'χει τώρα, τέτοια, που όσοι τη βλέπουν να σαστίζουνε στην οικουμένη πάσα.» Ως είπε τούτα, παρατώντας τη στα φυσερά διαγέρνει' στη φλόγα τα 'γυρε και πρόσταξε ν᾿ αρχίσουν να δουλεύουν.
465	νόσφιν ἀποκρύψαι, ὅτε μιν μόρος αἰνὸς ἱκάνοι, ὥς οἱ τεύχεα καλὰ παρέσσεται, οἷά τις αὖτε ἀνθρώπων πολέων θαυμάσσεται, ὅς κεν ἴδηται. ὣς εἰπὼν τὴν μὲν λίπεν αὐτοῦ, βῆ δ᾽ ἐπὶ φύσας· τὰς δ᾽ ἐς πῦρ ἔτρεψε κέλευσέ τε ἐργάζεσθαι.
470	φῦσαι δ᾽ ἐν χοάνοισιν ἐείκοσι πᾶσαι ἐφύσων παντοίην εὔπρηστον ἀϋτμὴν ἐξανιεῖσαι, ἄλλοτε μὲν σπεύδοντι παρέμμεναι, ἄλλοτε δ᾽ αὖτε, ὅππως Ἥφαιστός τ᾽ ἐθέλοι καὶ ἔργον ἄνοιτο. χαλκὸν δ᾽ ἐν πυρὶ βάλλεν ἀτειρέα κασσίτερόν τε	Κι αυτά ήταν είκοσι, και κίνησαν μαζί, και στα καμίνια. φυσούσαν, δυνατά ξεχύνοντας λογής λογής αγέρα, πότε τον Ήφαιστο, σα βιάζουνταν, γοργά να παραστέκουν, και πότε πάλε όπως τον βόλευε, να βγει η δουλειά ως την άκρα. Ρίχνει μετά καλάι κι ατίμητο μες στη φωτιά χρυσάφι κι ασήμι και χαλκό ακατάλυτο, και γρήγορα απιθώνει το αμόνι το τρανό στο κούτσουρο, και πήρε στο 'να χέρι τη δυνατή βαριά, και στο άλλο του χερώνει το διλάβι. Και πρώτα δυνατό, θεόρατο βάζει μπροστά σκουτάρι δουλεύοντας το ολούθε· στέριωσε τριπλό λαμπρό στεφάνι
475	καὶ χρυσὸν τιμῆντα καὶ ἄργυρον· αὐτὰρ ἔπειτα θῆκεν ἐν ἀκμοθέτῳ μέγαν ἄκμονα, γέντο δὲ χειρὶ ῥαιστῆρα κρατερήν, ἑτέρηφι δὲ γέντο πυράγρην. ποίει δὲ πρώτιστα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε πάντοσε δαιδάλλων, περὶ δ᾽ ἄντυγα βάλλε φαεινὴν
480	τρίπλακα μαρμαρέην, ἐκ δ᾽ ἀργύρεον τελαμῶνα. πέντε δ᾽ ἄρ᾽ αὐτοῦ ἔσαν σάκεος πτύχες· αὐτὰρ ἐν αὐτῷ ποίει δαίδαλα πολλὰ ἰδυίῃσι πραπίδεσσιν. ἐν μὲν γαῖαν ἔτευξ᾽, ἐν δ᾽ οὐρανόν, ἐν δὲ θάλασσαν, ἠέλιόν τ᾽ ἀκάμαντα σελήνην τε πλήθουσαν,	λιόφωτο γύρα, και το κρέμασεν από λουρί ασημένιο. Με πέντε φύλλα τότε το 'στρωσε, μετά στη ράχη απάνω λογής λογής πλουμίδια εχάραξε με τη σοφή του τέχνη. Βάζει τη γης, βάζει τη θάλασσα, βάζει τα ουράνια απάνω, βάζει τον ήλιο τον ακούραστο, τ᾿ ολόγιομο φεγγάρι, κι όλα τ᾿ αστέρια, ως στεφανώνουνε τον ουρανό τρογύρα' το Αλετροπόδι, τα Βροχάστερα, την ώρια Πούλια βάζει και το Χορό τον Εφταπάρθενο, που τόνε λεν κι Αμάξι, κι αυτού γυρνάει παραμονεύοντας το Αλετροπόδι πάντα, και μόνο αυτός λουτρό δε χαίρεται στον Ωκεανό ποτέ του.
485	ἐν δὲ τὰ τείρεα πάντα, τά τ᾽ οὐρανὸς ἐστεφάνωται, Πληϊάδας θ᾽ Ὑάδας τε τό τε σθένος Ὠρίωνος Ἄρκτόν θ᾽, ἣν καὶ Ἄμαξαν ἐπίκλησιν καλέουσιν, ἥ τ᾽ αὐτοῦ στρέφεται καί τ᾽ Ὠρίωνα δοκεύει, οἴη δ᾽ ἄμμορός ἐστι λοετρῶν Ὠκεανοῖο.
490	ἐν δὲ δύω ποίησε πόλεις μερόπων ἀνθρώπων καλάς. ἐν τῇ μέν ῥα γάμοι τ᾽ ἔσαν εἰλαπίναι τε, νύμφας δ᾽ ἐκ θαλάμων δαΐδων ὕπο λαμπομενάων ἠγίνεον ἀνὰ ἄστυ, πολὺς δ᾽ ὑμέναιος ὀρώρει· κοῦροι δ᾽ ὀρχηστῆρες ἐδίνεον, ἐν δ᾽ ἄρα τοῖσιν	Κι ακόμα παίρνει βάζει απάνω του δυο πολιτείες ανθρώπων, πανέμορφες· στη μια ξεφάντωσες ιστόρησε και γάμους· τις νύφες παίρναν απ᾿ τα σπίτια τους με φώτα, με λαμπάδες, και τις περνούσαν με νυφιάτικα τραγούδια από τιίς ρούγες. Και στρουφογύριζαν χορεύοντας οι νιοί, κι ανάμεσα τους φιαμπόλια και κιθάρες άκουγες να παίζουν κι οι γυναίκες στην πόρτα η καθεμιά τους έστεκε και θάμαζε το ψίκι. Κι οι άντρες στη σύναξη εμαζώνουνταν, πλήθος μεγάλο, κι είχε καβγάς ανάψει᾿ δυο τους μάλωναν για κάποιου σκοτωμένου την ξαγορά᾿ κι ο πρώτος φώναζε κι όρκίζουνταν στους άλλους
495	αὐλοὶ φόρμιγγές τε βοὴν ἔχον· αἳ δὲ γυναῖκες ἱστάμεναι θαύμαζον ἐπὶ προθύροισιν ἑκάστη. λαοὶ δ᾽ εἰν ἀγορῇ ἔσαν ἀθρόοι· ἔνθα δὲ νεῖκος ὠρώρει, δύο δ᾽ ἄνδρες ἐνείκεον εἵνεκα ποινῆς ἀνδρὸς ἀποφθιμένου· ὃ μὲν εὔχετο πάντ᾽ ἀποδοῦναι
500	δήμῳ πιφαύσκων, ὃ δ᾽ ἀναίνετο μηδὲν ἑλέσθαι· ἄμφω δ᾽ ἱέσθην ἐπὶ ἴστορι πεῖραρ ἑλέσθαι. λαοὶ δ᾽ ἀμφοτέροισιν ἐπήπυον ἀμφὶς ἀρωγοί· κήρυκες δ᾽ ἄρα λαὸν ἐρήτυον· οἳ δὲ γέροντες εἵατ᾽ ἐπὶ ξεστοῖσι λίθοις ἱερῷ ἐνὶ κύκλῳ,	πως έχει ξεπλερώσει, ο δεύτερος πως τίποτα δεν πήρε. Και σε κριτή κι οι δυο τους γύρευαν να παν να βγάλει κρίση. Κι ο κόσμος εμοιράστη κι έπαιρνε και των δυονώ το μέρος· κι οι κράχτες να κρατήσουν πάλευαν τον κόσμο, κι οι γερόντοι στα μαγλινά πεζούλια εκάθιζαν, στο άγιο το αλώνι μέσα' κι από τους κράχτες τους βροντόλαλους ραβδιά στα χέρια έπαιρναν, κι αυτά κρατώντας εσηκώνουνταν να κρίνουν ένας ένας. Κι ήταν στη μέση εκεί δυο τάλαντα χρυσάφι απιθωμένο, όποιος απ᾿ όλους φρονιμότερα μιλούσε να το πάρει. Στην άλλη πόλη ωστόσο ολόγυρα κάθονταν δυο φουσάτα,
505	σκῆπτρα δὲ κηρύκων ἐν χέρσ᾽ ἔχον ἠεροφώνων· τοῖσιν ἔπειτ᾽ ἤϊσσον, ἀμοιβηδὶς δὲ δίκαζον. κεῖτο δ᾽ ἄρ᾽ ἐν μέσσοισι δύω χρυσοῖο τάλαντα, τῷ δόμεν ὃς μετὰ τοῖσι δίκην ἰθύντατα εἴποι. τὴν δ᾽ ἑτέρην πόλιν ἀμφὶ δύω στρατοὶ ἥατο λαῶν
510	τεύχεσι λαμπόμενοι· δίχα δέ σφισιν ἥνδανε βουλή, ἠὲ διαπραθέειν ἢ ἄνδιχα πάντα δάσασθαι κτῆσιν ὅσην πτολίεθρον ἐπήρατον ἐντὸς ἔεργεν· οἳ δ᾽ οὔ πω πείθοντο, λόχῳ δ᾽ ὑπεθωρήσσοντο. τεῖχος μέν ῥ᾽ ἄλοχοί τε φίλαι καὶ νήπια τέκνα	κι άστραφταν τ᾿ άρματά τους· δίγνωμη βουλή κρατούσε ετούτους: να την κουρσέψουνε πατώντας τη, για και το βιος ακέριο που 'χε το κάστρο τ᾿ ώριο μέσα του στα δυο να το μοιράσουν; Μα εκείνοι αρνιούνταν, κι αρματώνουνταν κλεφτάτα για καρτέρι· στα τείχη έστεκαν οι γυναίκες τους και τα μικρά παιδιά τους κι οι άντρες που γερατιά τους πλάκωναν, ψηλά να το φυλάνε. Κι οι επίλοιποι εκινούσαν κι άνοιγαν μπρος η Αθηνά Παλλάδα κι ο Άρης το δρόμο τους, ολόχρυσοι και στα χρυσά ντυμένοι, ψηλοί, πανώριοι μέσα στ᾿ άρματα, καί σα θεοί απ᾿ τους άλλους μεμιάς ξεχώριζαν, τι ανάριμμα τόσο οι θνητοί δεν εϊχαν.
515	ῥύατ᾽ ἐφεσταότες, μετὰ δ᾽ ἀνέρες οὓς ἔχε γῆρας· οἳ δ᾽ ἴσαν· ἦρχε δ᾽ ἄρά σφιν Ἄρης καὶ Παλλὰς Ἀθήνη ἄμφω χρυσείω, χρύσεια δὲ εἵματα ἕσθην, καλὼ καὶ μεγάλω σὺν τεύχεσιν, ὥς τε θεώ περ ἀμφὶς ἀριζήλω· λαοὶ δ᾽ ὑπολίζονες ἦσαν.
520	οἳ δ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἵκανον ὅθι σφίσιν εἶκε λοχῆσαι ἐν ποταμῷ, ὅθι τ᾽ ἀρδμὸς ἔην πάντεσσι βοτοῖσιν, ἔνθ᾽ ἄρα τοί γ᾽ ἵζοντ᾽ εἰλυμένοι αἴθοπι χαλκῷ. τοῖσι δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀπάνευθε δύω σκοποὶ εἵατο λαῶν δέγμενοι ὁππότε μῆλα ἰδοίατο καὶ ἕλικας βοῦς.	Κι ως έφτασαν εκεί που διάλεξαν να στήσουν το καρτέρι, στον ποταμό, κει που όλα πήγαιναν τα ζωντανά να πιούνε, πήραν κάθισαν, με τα λιόλαμπρα χαλκάρματα ζωσμένοι. Χώρια απ᾿ τ᾿ ασκέρι δυο βιγλάτορες κάθονταν καρτερώντας πότε τ᾿ αρνιά και τα στριφτόκερα θα ιδούν να φτάνουν βόδια. Σε λίγο επρόβαλαν, και πίσω τους ακλούθουν δυο βοσκάροι, κι όπως ο νους τους δεν κακόβαζε, λαλούσαν τη φλογέρα. Κι εκείνοι, ως τα 'δαν μπρος τους, χίμιξαν. και γρήγορα ξεκόβουν όλα τα βόδια και τ᾿ ασπρόμαλλα τ᾿ αρνιά, καθώς τραβούσαν μαζί κοπαδιαστά, και, δίπλα τους και τους βοσκούς σκοτώνουν.
525	οἳ δὲ τάχα προγένοντο, δύω δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο νομῆες τερπόμενοι σύριγξι· δόλον δ᾽ οὔ τι προνόησαν. οἳ μὲν τὰ προϊδόντες ἐπέδραμον, ὦκα δ᾽ ἔπειτα τάμνοντ᾽ ἀμφὶ βοῶν ἀγέλας καὶ πώεα καλὰ ἀργεννέων οἰῶν, κτεῖνον δ᾽ ἐπὶ μηλοβοτῆρας.
530	οἳ δ᾽ ὡς οὖν ἐπύθοντο πολὺν κέλαδον παρὰ βουσὶν εἰράων προπάροιθε καθήμενοι, αὐτίκ᾽ ἐφ᾽ ἵππων βάντες ἀερσιπόδων μετεκίαθον, αἶψα δ᾽ ἵκοντο. στησάμενοι δ᾽ ἐμάχοντο μάχην ποταμοῖο παρ᾽ ὄχθας, βάλλον δ᾽ ἀλλήλους χαλκήρεσιν ἐγχείῃσιν.	Κι οι άλλοι, γρικώντας το συντάραχο στα βόδια τους τρογύρα, εκεί που εκάθουνταν στη σύναξη, μεμιάς πηδούν στ᾿ αμάξια, τ᾿ άτια δρομώνουν τ᾿ ανεμόποδα και μονομιάς τους φτάνουν. Κι ως πήραν θέση, άνοιξαν πόλεμο στου ποταμού τους όχτους, ο ένας στον άλλο απάνω ρίχνοντας με χάλκινα κοντάρια. Εκεί κι η Αμάχη, εκεί ο Συντάραχος, εκεί του Χάρου η Λάμια, κι έπιανε πότε έναν αλάβωτο, πότε έναν λαβωμένο, -που ζούσε ακόμα, πότε ξέσερνε κάποιο νεκρό απ᾿ το πόδι, κι απ᾿ το αίμα των άντρων στους ώμους της άλικο ρούχο εφόρειε. Κι όπως σάλευαν και χτυπιόντουσαν και τα κουφάρια έσερναν
535	ἐν δ᾽ Ἔρις ἐν δὲ Κυδοιμὸς ὁμίλεον, ἐν δ᾽ ὀλοὴ Κήρ, ἄλλον ζωὸν ἔχουσα νεούτατον, ἄλλον ἄουτον, ἄλλον τεθνηῶτα κατὰ μόθον ἕλκε ποδοῖιν· εἷμα δ᾽ ἔχ᾽ ἀμφ᾽ ὤμοισι δαφοινεὸν αἵματι φωτῶν. ὡμίλευν δ᾽ ὥς τε ζωοὶ βροτοὶ ἠδ᾽ ἐμάχοντο,
540	νεκρούς τ᾽ ἀλλήλων ἔρυον κατατεθνηῶτας. ἐν δ᾽ ἐτίθει νειὸν μαλακὴν πίειραν ἄρουραν εὐρεῖαν τρίπολον· πολλοὶ δ᾽ ἀροτῆρες ἐν αὐτῇ ζεύγεα δινεύοντες ἐλάστρεον ἔνθα καὶ ἔνθα. οἳ δ᾽ ὁπότε στρέψαντες ἱκοίατο τέλσον ἀρούρης,	ο ένας του άλλου των σκοτωμένων τους, σα ζωντανοί εφαντάζαν. Κι έβαζε ακόμα απάνω νιόσκαφτο, παχύ, πλατύ χωράφι, με αφράτο χώμα, τριπλογύριστο᾿ πολλοί ζευγάδες μέσα φέρναν τρογύρα τα ζευγάρια τους κι όργωναν δώθε κείθε' και κάθε που γύριζαν κι έφταναν στου χωραφιού την άκρα, τους ζύγωνε ένας και τους έδινε κρασί γλυκό μια κούπα, στο χέρι καθενός· και γύριζαν στους όργους πίσω εκείνοι, και στου βαθιού να φτάσουν βιάζουνταν του χωραφιού την άκρα. Κι η γης μαυρολογούσε πίσω τους και φάνταζε οργωμένη, χρυσή κι ας ήταν τέτοια η τέχνη του μεγάλο θάμα αλήθεια!
545	τοῖσι δ᾽ ἔπειτ᾽ ἐν χερσὶ δέπας μελιηδέος οἴνου δόσκεν ἀνὴρ ἐπιών· τοὶ δὲ στρέψασκον ἀν᾽ ὄγμους, ἱέμενοι νειοῖο βαθείης τέλσον ἱκέσθαι. ἣ δὲ μελαίνετ᾽ ὄπισθεν, ἀρηρομένῃ δὲ ἐῴκει, χρυσείη περ ἐοῦσα· τὸ δὴ περὶ θαῦμα τέτυκτο.
550	ἐν δ᾽ ἐτίθει τέμενος βασιλήϊον· ἔνθα δ᾽ ἔριθοι ἤμων ὀξείας δρεπάνας ἐν χερσὶν ἔχοντες. δράγματα δ᾽ ἄλλα μετ᾽ ὄγμον ἐπήτριμα πῖπτον ἔραζε, ἄλλα δ᾽ ἀμαλλοδετῆρες ἐν ἐλλεδανοῖσι δέοντο. τρεῖς δ᾽ ἄρ᾽ ἀμαλλοδετῆρες ἐφέστασαν· αὐτὰρ ὄπισθε	Κι έβαζε ακόμα χτήμα απάνω του βασιλικό, κι αργάτες θέριζαν, κοφτερά στα χέρια τους φουχτώνοντας δρεπάνι»· άλλα χερόβολα σωριάζουνταν στο χώμα αράδα αράδα, κι άλλα τα δέναν με ασταχόσκοινα γερά οι δεματιαστάδες' κι ήτανε τρεις που τα δεμάτιαζαν, και πίσω τους αγόρια τρέχαν, μάζευαν τα χερόβολα, στην αγκαλιά τα παίρναν, και τα 'διναν πιο πίσω᾿ αμίλητος ο βασιλιάς στεκόταν με το ραβδί του απάνω στ᾿ όργωμα, βαθιά του αναγαλλιώντας. Κάπου πιο πέρα οι κράχτες σύνταζαν κάτω από δρυ το γιόμα· βόδι τρανό είχαν σφάξει κι έψηναν με προθυμία, κι οι δούλες
555	παῖδες δραγμεύοντες ἐν ἀγκαλίδεσσι φέροντες ἀσπερχὲς πάρεχον· βασιλεὺς δ᾽ ἐν τοῖσι σιωπῇ σκῆπτρον ἔχων ἑστήκει ἐπ᾽ ὄγμου γηθόσυνος κῆρ. κήρυκες δ᾽ ἀπάνευθεν ὑπὸ δρυῒ δαῖτα πένοντο, βοῦν δ᾽ ἱερεύσαντες μέγαν ἄμφεπον· αἳ δὲ γυναῖκες
560	δεῖπνον ἐρίθοισιν λεύκ᾽ ἄλφιτα πολλὰ πάλυνον. ἐν δ᾽ ἐτίθει σταφυλῇσι μέγα βρίθουσαν ἀλωὴν καλὴν χρυσείην· μέλανες δ᾽ ἀνὰ βότρυες ἦσαν, ἑστήκει δὲ κάμαξι διαμπερὲς ἀργυρέῃσιν. ἀμφὶ δὲ κυανέην κάπετον, περὶ δ᾽ ἕρκος ἔλασσε	σωρό το αλεύρι το άσπρο εζύμωναν, να φαν οι θεριστάδες. Κι έβαζε μέγα αμπέλι απάνω του σταφύλια φορτωμένο, χρυσό, πανέμορφο, κι εκρέμουνταν τσαμπιά από κάτω μαύρα, κι ως πέρα εστύλωναν τα κλήματα διχάλες ασημένιες. Κι άνοιξε σμάλτινο ζερβόδεξα χαντάκι, και τρογύρα από καλάι το φράχτη εσήκωσε᾿ κι ένα ως τ'αμπέλι μόνο τραβούσε μονοπάτι, που 'παιρναν οι αργάτες που τρυγούσαν. Και κουβαλούσαν το μελόγλυκο καρπό στους ώμους πάνω· κοπέλες κι άγουροι χαρούμενοι μες σε πλεχτά κοφίνια' κι αναμεσό τους την ψιλόφωνη κιθάρα κάποιο αγόρι
565	κασσιτέρου· μία δ᾽ οἴη ἀταρπιτὸς ἦεν ἐπ᾽ αὐτήν, τῇ νίσοντο φορῆες ὅτε τρυγόῳεν ἀλωήν. παρθενικαὶ δὲ καὶ ἠΐθεοι ἀταλὰ φρονέοντες πλεκτοῖς ἐν ταλάροισι φέρον μελιηδέα καρπόν. τοῖσιν δ᾽ ἐν μέσσοισι πάϊς φόρμιγγι λιγείῃ
570	ἱμερόεν κιθάριζε, λίνον δ᾽ ὑπὸ καλὸν ἄειδε λεπταλέῃ φωνῇ· τοὶ δὲ ῥήσσοντες ἁμαρτῇ μολπῇ τ᾽ ἰυγμῷ τε ποσὶ σκαίροντες ἕποντο. ἐν δ᾽ ἀγέλην ποίησε βοῶν ὀρθοκραιράων· αἳ δὲ βόες χρυσοῖο τετεύχατο κασσιτέρου τε,	γλυκά βαρώντας όμορφα έψελνε του Λίνου το τραγούδι με γάργαρη φωνή· κι οι επίλοιποι στη γη τα πόδια εκρούγαν ξοπίσω του, πηδούσαν, φώναζαν και τραγουδούσαν όλοι. Κοπάδι ακόμα από ορθοκέρατα γελάδια βάζει απάνω, κι ήταν τα βόδια κι από μάλαμα κι από καλάι φτιαγμένα' κι απ᾿ το μαντρί τους μουκανίζοντας για τη βοσκή βιάζονταν στο βροντερό αποδίπλα ποταμό, στα λυγερά καλάμια. Βοσκοί μαλαματένιοι τέσσεροι τραβούσαν με τα βόδια, κι αντάμα εννιά σκυλιά γοργόποδα ξοπίσω τους ακλούθουν. Ωστόσο δυο λιοντάρια ανήμερα στου κοπαδιού τον κάβο
575	μυκηθμῷ δ᾽ ἀπὸ κόπρου ἐπεσσεύοντο νομὸν δὲ πὰρ ποταμὸν κελάδοντα, παρὰ ῥοδανὸν δονακῆα. χρύσειοι δὲ νομῆες ἅμ᾽ ἐστιχόωντο βόεσσι τέσσαρες, ἐννέα δέ σφι κύνες πόδας ἀργοὶ ἕποντο. σμερδαλέω δὲ λέοντε δύ᾽ ἐν πρώτῃσι βόεσσι
580	ταῦρον ἐρύγμηλον ἐχέτην· ὃ δὲ μακρὰ μεμυκὼς ἕλκετο· τὸν δὲ κύνες μετεκίαθον ἠδ᾽ αἰζηοί. τὼ μὲν ἀναρρήξαντε βοὸς μεγάλοιο βοείην ἔγκατα καὶ μέλαν αἷμα λαφύσσετον· οἳ δὲ νομῆες αὔτως ἐνδίεσαν ταχέας κύνας ὀτρύνοντες.	ταύρο είχαν πιάσει μουκανιάρικο, κι ως τον έσερναν, πέρα τα μουγκρητά του αχούσαν πίσω του βοσκοί και σκύλοι έτρεχαν μα αυτά πρόλαβαν, και ξεσκίζοντας του ταύρου το τομάρι το αίμα το μαύρο και τα σπλάχνα του ρουφούσαν, κι οι τσοπάνοι του κάκου άγγρίζαν τα γοργόποδα σκυλιά να τους ριχτούνε᾿ τι αυτά μπροστά στους λιόντες δείλιαζαν, κι αντίς να τους δαγκάσουν χιμώντας, στέκαν δίπλα, εγαύγιζαν, και πίσω πάλε έφευγαν. Κι έβαζε απάνω ο Κουτσοπόδαρος μεγάλο βοσκοτόπι, κάτασπρα πρόβατα να βοσκούνε σε λαγκαδιά πανώρια, κι ακόμα στάνες και ξερόμαντρες και σκεπαστές καλύβες.
585	οἳ δ᾽ ἤτοι δακέειν μὲν ἀπετρωπῶντο λεόντων, ἱστάμενοι δὲ μάλ᾽ ἐγγὺς ὑλάκτεον ἔκ τ᾽ ἀλέοντο. ἐν δὲ νομὸν ποίησε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις ἐν καλῇ βήσσῃ μέγαν οἰῶν ἀργεννάων, σταθμούς τε κλισίας τε κατηρεφέας ἰδὲ σηκούς.
590	ἐν δὲ χορὸν ποίκιλλε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις, τῷ ἴκελον οἷόν ποτ᾽ ἐνὶ Κνωσῷ εὐρείῃ Δαίδαλος ἤσκησεν καλλιπλοκάμῳ Ἀριάδνῃ. ἔνθα μὲν ἠΐθεοι καὶ παρθένοι ἀλφεσίβοιαι ὀρχεῦντ᾽ ἀλλήλων ἐπὶ καρπῷ χεῖρας ἔχοντες.	Ξόμπλιαζε ακόμα ο κουτσοπόδαρος θεός και χοροστάσι, όμοιο μ᾿ εκείνο που 'χε ο Δαίδαλος της ομορφομαλλούσας της Αριάδνης στην απλόχωρη Κνωσό παλιά φτιαγμένο. Άγουροι εκεί κι ακριβαγόραστες παρθένες είχαν στήσει χορό, κι ο ένας του άλλου εκρατούσανε πα στον αρμό τα χέρια. Λινό αγανό εφορούσαν όλες τους, καλόφαντους εκείνοι χιτώνες, απαλά που εγυάλιζαν με λάδι ποτισμένοι. Φορούσαν όλες ανθοστέφανα στην κεφαλή, κι εκείνοι χρυσά μαχαίρια που ανακρέμουνταν από λουριά ασημένια. Κι όοι τους πότε αντάμα εχόρευαν με πόδια μαθημένα,
595	τῶν δ᾽ αἳ μὲν λεπτὰς ὀθόνας ἔχον, οἳ δὲ χιτῶνας εἵατ᾽ ἐϋννήτους, ἦκα στίλβοντας ἐλαίῳ· καί ῥ᾽ αἳ μὲν καλὰς στεφάνας ἔχον, οἳ δὲ μαχαίρας εἶχον χρυσείας ἐξ ἀργυρέων τελαμώνων. οἳ δ᾽ ὁτὲ μὲν θρέξασκον ἐπισταμένοισι πόδεσσι
600	ῥεῖα μάλ᾽, ὡς ὅτε τις τροχὸν ἄρμενον ἐν παλάμῃσιν ἑζόμενος κεραμεὺς πειρήσεται, αἴ κε θέῃσιν· ἄλλοτε δ᾽ αὖ θρέξασκον ἐπὶ στίχας ἀλλήλοισι. πολλὸς δ᾽ ἱμερόεντα χορὸν περιίσταθ᾽ ὅμιλος τερπόμενοι·	τόσο αλαφριά, σαν όντας κάθεται και τον τροχό του βάζει ο κανατάς μπροστά, κοιτάζοντας αν εύκολα γυρίζει, και πότε πάλε αράδες έτρεχαν η μια στην άλλη αντίκρα. Γύρω εστεκόταν και καμάρωνε τον όμορφο χορό τους κόσμος πολύς· και πλάι τους κάθουνταν βαρώντας την κιθάρα ο θείος τραγουδιστής· κι ως άνοιγε το στόμα του να ψάλει, εκεί στη μέση τούμπες άρχιζαν να κάνουν δυο ακροβάτες. Κι ακόμα βάζει το περίτρανο του Ωκεανού ποτάμι στου σκουταριού του στέριου ολόγυρα το πιο ακρινό στεφάνι. Και το σκουτάρι αφού μαστόρεψε το δυνατό, το μέγα,
605	δοιὼ δὲ κυβιστητῆρε κατ᾽ αὐτοὺς μολπῆς ἐξάρχοντες ἐδίνευον κατὰ μέσσους. ἐν δ᾽ ἐτίθει ποταμοῖο μέγα σθένος Ὠκεανοῖο ἄντυγα πὰρ πυμάτην σάκεος πύκα ποιητοῖο. αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τεῦξε σάκος μέγα τε στιβαρόν τε,
610	τεῦξ᾽ ἄρα οἱ θώρηκα φαεινότερον πυρὸς αὐγῆς, τεῦξε δέ οἱ κόρυθα βριαρὴν κροτάφοις ἀραρυῖαν καλὴν δαιδαλέην, ἐπὶ δὲ χρύσεον λόφον ἧκε, τεῦξε δέ οἱ κνημῖδας ἑανοῦ κασσιτέροιο. αὐτὰρ ἐπεὶ πάνθ᾽ ὅπλα κάμε κλυτὸς ἀμφιγυήεις,	του μαστορεύει και το θώρακα, πιο λαμπερό από φλόγα' του μαστορεύει στα μελίγγια του που να ταιριάζει κράνος, πανώριο, πλουμιστό, με απάνω του μαλαματένια φούντα' κι από καλάι φτενό μαστόρεψε στερνά γι᾿ αυτόν κνημίδες. Κι ο ξακουσμένος κουτσοπόδαρος σαν τέλεψε τεχνίτης, τ᾿ άρματα επήρε καί τ᾿ απίθωσε μπρος στου Αχιλλέα τη μάνα. Κι ως γερακίνα αυτή απ᾿ τον Όλυμπο πηδάει το χιονισμένο, τ᾿ αστραφτερά απ᾿ τον Ήφαιστο άρματα στα χέρια της κρατώντας.
615	μητρὸς Ἀχιλλῆος θῆκε προπάροιθεν ἀείρας. ἣ δ᾽ ἴρηξ ὣς ἆλτο κατ᾽ Οὐλύμπου νιφόεντος τεύχεα μαρμαίροντα παρ᾽ Ἡφαίστοιο φέρουσα.